Лі Хэ (№81)

лі хэ

Пераклад
Леаніда Дранько-Майсюка.

Пра пустэльніка Джао Шэна

Складаная вельмі кухарства навука,

Аднак жа навукай валодае гэтай

Старэйшая жонка – карэнне бамбука

На блясе высмажвае добра нагрэтай.

 

І жонка сярэдняя з працаю цяжкай

Таксама спраўляецца, не наракае –

Таўчэ яна рыс таўкачом, і, як яшма,

У ступе той рыс калярова іграе.

 

Зіма на парозе, і Джао Шэн рана

Яловае голле збірае, а сонца

І мох, і кару сагравае платана,

І меле праменне ў крынічных жаронцах.

У працы такой ці ў такой прагулянцы

Стаміцца не дзіва (пустэльнік калі вы!) –

Ён спіць, спачывае ва Ўсходняй альтанцы

Прыгожы, здаровы і вельмі шчаслівы.

 

 

Сяньжэнь

Ператварыўшы мур у сяміструнны цынь,

Сяньжэнь – жыхар нябёс і вечны, і высокі –

Пільнуе фенікса і ў ранішнюю стынь

З Паўднёвых гор здзімае ўніз аблокі.

 

Алень з крыніцы п’е – ідзі і паглядзі…

І паглядзі, як рыба ў моры грае скрыта…

Не вер паэтам – тым, што ў час цара Удзі

Цвіценне персікаў уславілі нібыта.

 

 

Уначы сяджу і спяваю

Куды каня начны віхор панёс?

Заходні вецер кінецца ў фіранку…

Дзе Млечны Шлях – там і Вялікі Воз,

І я адна маркочуся да ранку,

 

І “Думы доўгія”1 пяю, і лёс

Адзіны знае, што пяю для мужа…

Венера свеціцца на ўсходзе дужа;

Світанак набліжаецца, як сцюжа –

Конь шэры майго мілага панёс.

 

 

На другі год Джанхэ

Аблокі, вецер і пшаніца…

У Гуаньджуне світак шмат,

Якім ніколі не знасіцца,

А ў Гуаньдуне – акурат

 

Няма чыноўнікаў, якія

Здзіраюць плату за наймо.

І бык пастаўлены ў ярмо

Араць камлыжыны цяжкія…

 

Сяляне тут сям’ёй вялікай…

Я сто манет прашу ў казны,

Каб шчыра заплаціць музыкам

За кветкі белыя вясны.

 

Ці з лесу дзікага, ці з неба

Дух Божы з’явіцца за стол

Паснедаць – вынікла патрэба…

І апушчуся я на дол,

 

Вымольваючы даўгалецця…

І ў гэты час, як бык арэ,

Сем зорак  перакруціць вецер,

Чан Э  прыгожая памрэ.

 

 

Песня пра лютага тыгра

Убачыўшы тыгрыны ладны след –

Суціш хаду сваю і хваляванне,

На дзіду плюнь і выкінь арбалет,

І болей не хадзі на паляванне.

 

Бо ён – скала, бо камяніца ён,

Умацаваны спрытам год каторы…

У злосці тыгр, вядома ўсім здавён,

Хвост, нібы сцяг, ускідвае ў прасторы.

 

І з мора Ўсходняга славуты Хуангун,

Што мог звяроў уціхамірваць сэрцам,

Нясе ў душы спалох, нібы валун –

Баіцца ноччу з тыграм тым сустрэцца!

 

А нейкі просты чалавек Ню Ай,

За тыдзень не адолеўшы хваробу,

Стаў тыграм і хапіў тут цераз край –

З’еў брата роднага, нібыта антылопу.

І тыгру Беламу, які з травы

Жыве адной, Ню Ай прамовіў крыва:

“Ты меч драўляны, а не баявы…

Ты гром фальшывы, бо грыміш маўкліва…”

 

Пачуў Канфуцый ля Тайшань-гары

Жаночы плач аб горы-адзіноце:

“Сям’я мая прапала без пары

У пашчы лютай, у ікластым роце!”

 

Чыноўнікі (о, палахлівы люд!)

Загад улады: “Знішчыць людажэра!” –

Не выканаюць, хоць забіся тут…

Баяцца ж тыгра лютага, халера!

 

Ад перакладчыка: Лі Хэ (790 – 816) – кітайскі паэт; з трагічнасцю ягонага кароткага жыцця і з празрыстай шчырасцю ягонай творчасці, магчыма, сугучнае беларускае ўяўленне пра лёс. Падрадкоўнікі вершаў і неабходныя для перакладу тлумачэнні падрыхтавала Алена Раманоўская. Я шчыра ўдзячны спадарыні Алене за дапамогу.


Апублікавана

у