Усевалад Сцебурака (№84)

БЛІЖЭЙ ДА ЗЯМЛІ

Усевалад Сцебурака

* * *

У апошняй зямной сваёй хаце

жыць на высокім паверсе?

– Ды ну!

Памрэш вось,

і жонка скажа суседу:

– Вова,

памажы ты знесці труну.

Ён скасавурыцца кісла,

плячыма пацяпне –

Я-та – сусед, гуманіст, вядома,

ды толькі

– не!

Я за сваё жыццё нацягаўся

раяляў

ды газавых пліт

а зараз ў мяне кіла, падагра

і радыкуліт.

Раней усе хаты нармальна рабілі

(зірніце ў даўнейшым кіно)

лёгка праз дзверы што трэба насілі

ці ў скрайнім ужо –

праз акно…

А сёння ў гару кожны хоча залезці,

як горны баран

памрэ там,

і каб яго стылага знесці,

цяпер патрабуецца кран!..

А ты паглядзіш на іх, ссунуўшы вечка –

– Ну вас! Дапяклі!

І пойдзеш памалу,

падзьмуўшы на свечку,

бліжэй да зямлі…

 

 

* * *

Лясныя людзі

набіраюць ветру ў грудзі.

Лясныя людзі

абдымаюць цішыню

і слухаюць – ці далей нешта будзе –

і моўчкі прысядаюць ля агню…

Лясным людзям

апошняй пушчы ў свеце

ніяк няўцям, што тут яны адны.

На абязлюдзелай пустой планеце

ёсць толькі пушча, ціша й туманы…

Лясныя людзі

не былі на страшным судзе,

на іх забыўся арханёл з трубой.

Яны і не настойваюць на цудзе,

яны тут застануцца колькі будзе

адвечны лес

абрыдлы лёс

ды свой…

 

 

Лікбез

Ёсць навукаў у свеце нямала,

ведам іх і канца не відно!

Куды б жытка цябе не загнала,

цвёрда памятай, браце, адно –

варта ў назвах іх не памыліцца

і паўсюль сыдзеш ты за свайго:

акуліст – вывучае акулаў,

а кінолаг, лагічна, – кіно!

 

 

Рэха 1863-га

Калі па нас заплачуць ліпы у прысадах

і доўгі цень на наш ўкладзецца шлях,

тут хутка расплануюць плац-парады

на нашых неўпакоеных касцях.

Нас не пакрыюць нашымі сцягамі,

нас адпяюць не нашы святары.

І толькі ветах узыдзе над намі

з-за вежы, што на замкавай гары.

І хай цяпер не наша перамога,

ды нельга укладацца на спачын –

мы да суда адпросімся ў Бога

давесці да канца змагарны чын.

Дарэмна Пётр стаіць ля брамкі ў Раі,

ніхто з нас не паверне й галавы.

Мы застаемся прывідамі ў краі,

ў добраахвотных вечных вартавых.

І калі зноў падымуцца шыхтамі

паны, мяшчане, шляхта, мужыкі –

апошні застанецца бой за намі,

як воля у Айчыны на вякі!

 

 

* * *

Сказаў ганчар: мы зробленыя з гліны!

Каваль упэўнена абараняў чыгун,

за хлебны мякіш быў сівы араты,

на мясе з косткамі настойваў хірург…

І толькі паджылы асенізатар

у спрэчках не ўдзельнічаў зусім

ды адстаронена глядзеў сабе на неба…

І невядома, ці напраўду быў адэптам ён тэорыі стварэння,

ці верыў у візіты марсіян,

ці нешта іншае трымаў на думцы,

ды толькі ўсё маўчаў і ціха пасміхаўся…

 

 

* * *

Калі мы спім на сваіх падушках,

чаму нам сняцца чужыя сны?

Дачок гадуем мы папялушкамі –

навокал курвы. Дык скуль яны?

Мы пакідаем дзверы замкнёнымі –

адкуль ва ўсіх суседзяў ключы?

Кленчым ля склепаў з чужымі імёнамі

і па кудзелі, і па мячы.

Самазабойствы ад самакапанняў,

ад самакаханняў ізноў яны.

Прызнацца ў гэтым ў цвярозым стане

мы – не ў стане,

а на стакане… Ізноў маўчым.

“Нешта не так” – гэта код ідэнтычнасці.

“Хто там ідзе?” – наш нязменны пароль.

Ўрэшце – нязначныя акалічнасці

ды невымоўны фантомны боль.

 

 

Снежнае

Так засыпае гарады

гады ў рады,

гады ў рады…

У белай нерушы тады

ані язды,

ані хады…

Спяць і дарогі,

і парты,

і міліцэйскія пасты.

У свеце – снег,

у снезе – ты.

Бывае так гады ў рады…

Снег літасці і мілаты

нас захінае ад бяды

і зацярушвае сляды

з старога года у малады…

Каб не нагналі па слядах

ні боль, ні страх.

Каб меў надзею чалавек

як сыдзе снег.

 

 

* * *

У хлопчыка Толіка дзед быў таксістам.

у Геніка – простым савецкім чэкістам.

у Толіка ў хаце машынкаў без меры,

У Гены – фуражка і герб СэСэСэРу.

Толева мара – Passat B4.

Генава – фота ў парадным мундыры…

Вырас Талян – стаў таксістам-бамбілам.

Гена ўзяў… і зрабіўся мудзілам!

Ды і не тое, каб ён не стараўся!

У школе вучыўся,

спортам займаўся.

Быў нейкі час у гуртку Мельпамены,

але палезлі Генавы гены!

Геніка вабяць не дупы і цыцкі –

сняцца яму Мяснікоў і Прытыцкі.

Фелікс – ў адным скураным паліто,

Троцкі ў трыко і чорт ведае хто!

Тут бы яму да дакторскіх парад –

ён на парад і нясе транспарант.

Тут бы яму на прыём да ўрача –

ён за букецік – і да Ілліча!…

Толя за ім назірае ў вакно.

Толя – кіроўца.

А Гена – г…но…

 

 

* * *

Вазьму і памру!

А ў наступным жыцці,

(калі такое надарыцца)

нябесныя сілы я папрашу

са мною не дужа парыцца –

я згодны займець сякі-такі хвост! –

каб ім па настроі рухаць.

А да хваста поўны лапаў набор –

каб зручна за вухам чухаць.

Таксама хацелася б пысу і нос –

каб ведаць, што дзеіцца ў свеце.

У дадатак, канешне, кудлатую поўсць

каб блошак было куды дзеці.

Чым стацца веганам, ці хіпсцерам, ці

крый Божа, якім камунякам,

то лепей пабегаць па жытцы зямной

звычаным адчайным сабакам!

 

 

* * *

У сабачым брэху –

бег і гурбы снегу!

І лясная неруш,

і прастор палёў!

І ўсяго ў ім столькі –

ты і не паверыш,

што ў простым “гаве” –

сотня нашых слоў.

 

У сабачым брэху

вулкай воз праехаў,

вецер бег аселіцай

і замёў сляды.

У ікластым рыканні

і ў шчанячым енку

спяць і прачынаюцца

вёскі й гарады.

 

У сабачым брэху

трошкі ёсць ад смеху,

трошкі ад самоты,

трошкі ад нуды.

Непадробна шчырае

прывітанне рэху

і адбітку месяца

ў місачцы вады.

 

 

* * *

                                                              Тату

Не прасіце, хлопцы, вершаў у паэта,

хай не напісанае застаецца з ім.

Вы ж жылі без вершаў

столькі зімаў-летаў

мо і не патрэбны вам гэты верш зусім?

 

Ну, а мо не верша папрасіць хацелі?

Мо хацелі проста разам памаўчаць?

Можа б, чарку ўзялі,

ціха пасядзелі

і пра верш пытанне давялося б зняць?

 

Бо усё, чым сэрца і душа трымцелі,

ёсць ў нябесных зорках,

ў полымі агню,

у смачное ежы, ў мяккае пасцелі,

ды у асалодзе – слухаць цішыню.

 

А калі ўсё ж твору – лёс на свет з’явіцца

(музы час той ведаюць – іншым не відно),

тут у слухачы ўжо можна й не прасіцца –

сам паэт заявіцца з вершам заадно!

 


Апублікавана

у