Уладзь Лянкевіч

liankevich

Дзень Гор

няпесня

 

вочы ейныя колеру глебы

пахне яна кожны раз новым

я ці то босх ці то пітэр брэйгель

пахне яна кожны раз новым

я не заняты нумар гатэлю

пахне яна кожны раз новым

вочы ейныя колеру глебы

гэта не песня а толькі прадмова

 

 

 

свіцязь

 

паі-ці-ці паі-ці-ці паі-ці-ці

аднекуль з гарадскога дна

даплывае гук да вушных ракавін

 

пралупляю тое, што пад бровамі, прыслухоўваюся

памагі-і-іце памагі-і-іце памагі-і-іце

 

 

а, гэта даўно знаёмы лямант бабулькі

што жыве на паверх глыбей

 

я быў павёўся аднойчы, турбаваў міліцыю

зблыталі дом спачатку – быў надпіс трохі змыты

дабраліся нарэшце, стаім пад дзвярыма

я, мянты, суседзі мятыя

 

 

адтуль: памагі-іце памагі-іце

кажуць: не будзем ламаць

ты што, не знаеш? гэта старая русалка

яна калісьці лямантам у вір хлапцоў вабіла

накаціла, відаць, настальгія

 

 

штодзень між дамоў у выкапанай ім жа яміне

бялявы сабака нявыспаны, праходжу міма

адным вокам лыпае, па спіне ляпаю

а ён лісце аблізвае, усё пільнуе гаспадара

што паехаў у тагасветнае плаванне

 

 

перада мной пара свежых гараджанаў

выбраліся на шпацыр, ад іх пахне прынятым душам

рабізна і плёскат аўтамабіляў

 

 

тут па жыцці кажуць адно аднаму: не хвалюйся

і любяць на арэлях гойдацца

баяцца падводных камянёў

тэлефонная сетка то ловіць, а то не ловіць

тут у думкі занураюцца

а калі што якое, то лепей часова залегчы на дно

а дзеці – дзеці гуляюцца ў пяску і лужынах

 

 

гэты горад падняўся на паверхню

занадта хутка занадта хутка

у насельнікаў – кесонная хвароба

 

 

адсюль сышло мора, пакінуўшы соль на асфальтах

 

 

 

*

 

учора караткевіч плакаў пад снегам

недалёка ад соннай артэрыі менска

 

 

усе подбегам

асобныя бегам

 

 

я абдымаю дрэвы калі мне кепска

памятаеш мы чулі гукі лютні

ды песню сумнага чорнага hleba

 

 
але тут ён валяецца чэрствы

у нашым значэнні нячэшскім

 

 

хрумсціць пад нагамі кімсьці кінуты

нечапаны бо адсюль нават галубы – у выраі

 

 

 

κοινός τόπος

 

пакуль мяне не было ў пакой заляцела галубка

не ведаю якім ейнае заканчэнне але цельца

на паркеце шпалерах аконных рамах

 

 

узяў паперчыну нешта маркерам пазначана

паклаў ёю птушку ў пакет з супермаркета

выйшаў аддаў дзецям – пахавайце пад клёнам

 

 
сам назіраў з акна: толькі шуфлікам ямка –

на працэсію пачалі злятацца галубы з суседняга парку

і дзіцячых пляцовак лапаталі – у гармідары я перастаў бачыць

 

 
назаўтра ўсё ўсеяна белымі пацеркамі перлінамі

ўпярэмешку з пер’ем – галубы калі хавалі сваю цароўну

выплёўвалі сэрцы пеючы вітальныя гімны хорам

 

сёння ноччу я сплю: нехта поруч буркоча

нешта нутро топча і я гатовы табе сваё выплюнуць

градзінай дзічкай шарыкам для пінг-понга пакоцаным

 

 
а ты не бяры да галавы не пераймайся

у нас з галубамі па два – так што яшчэ адно ў запасе

 

 

 

*

 

я не горац

і нават не народжаны ў краіне

дзе ёсць іншыя горы, акрамя лысых і святых

таму, трапіўшы ў месца, дзе ёсць зялёныя

парослыя дрэвамі, проста з каменю горы

горы, на якія налазіць туман, сагнаны ў кучы –

магчыма, насамрэч, гэта аблокі

але ж звычайна яны там, наверсе, а калі

на ўзроўні вачэй –

значыць туман

тут ён спуджаны пагрозлівым выразам твару вяршынь, збіраецца групамі

 

адным словам, трапіўшы туды, дзе ўсё гэта існуе

я не магу прыдумаць належнай метафары

бо хутчэй за ўсё мясцовыя пісачы даўно панапрыдумвалі

я проста магу падабраць колькі слоў, на якія яны падобны

 

 
спачатку з гарамі так, як з людзьмі іншай расы:

яны ўсе на адзін твар

і ты можаш адрозніць іх толькі памерам

ды наяўнасцю / адсутнасцю расліннасці:

вось гэта маленькая і аброслая

а гэтая з плешкай і істотна большая

 

 потым, калі трохі даўжэй на іх глядзець

да галавы прыходзіць уся гэтая класічная фішка

пра гераічнасць іхніх паставаў

непакору і ўсе гэтыя вобразы паэтаў

якім вецер раздзімае валасы

 

 

але як я ні спрабаваў ад гэтага адксціцца, гэты пафас нахлынае ўсё адно

трасца, небеспадстаўна, бо калі ты па-над аблокамі, то ёсць толькі адзінае вытлумачэнне сітуацыі: ты на небе,

а калі ты на небе

то, халера, пра што яшчэ думаць, калі не пра вечнае

 

 

о пакрыўджаны век

о эпоха белліту

 

 

 

Ffynnon Garw

 

  The Englishman who went up a hill but came down a mountain (1995)

 

Christopher Monger

 

у нейкі момант пачынаеш разумець усялякіх ацтэкаў

егіпцян і г.д.

вось што нам трэба: трэба насыпаць горы

каб нашы дзеці нарэшце пачалі нараджацца з арлінымі насамі

а не з кірпатымі й пляскатымі

 

 
насыпаць горы насыпаць

прадаць маёмасць купіць машыны абавязкова з кузавам рыдлёўкі

лапаты шуфлі мяхі усё для таго каб

 

 
насыпаць горы насыпаць горы

каб у нас атрымліваліся не толькі паэты каб смерць у літаратуры

напаткала не толькі калі кінуўся ў раку і не толькі таму што балота

засмокча або мароз а яшчэ і таму што сарваўся з гары

 

 

насыпаць горы насыпаць

адну за адной – няхай гэта будзе народны рух і ніхто не кіруе ім і не звярае з планам

каб сыпалі няроўна а потым можна будзе сачыць за тым

як кожная з іх атрымае імя

як паціху некаторыя пакрыюцца дрэвамі і людзі будуць назіраць за сваімі гадаванцамі

 

 
насыпаць горы насыпаць

а тады трохі пазней з’явіцца нацыянальнае свята – Дзень Гор

а быць можа цэлы тыднёвы фэст

на які будуць ездзіць пазырыць замежнікі

а на гарах будзе расці бульба і нацыянальная годнасць

 

 
насыпаць горы насыпаць

да таго ж у праекта ёсць прыемны бонус: тое месца адкуль мы будзем выграбаць зямлю і каменне для нашых гор стане цалкам гатовым морам

[назва для яго даўно валяецца без справы]

 

 
насыпаць горы насыпаць

забяспечыць нашчадкаў на стагоддзі прыбыткам з турызму

возьмем сябе ў рукі – падправім здабытае Стаўры і Гаўры

 

 
насыплем горы насыплем

 


Апублікавана

у