Дым і мёд
* * * Позірк робіць прадметы існымі І прыўлашчвае небыццё. І таму, калі я гляджу на дрэвы, У маім воку столькі бярвёнаў.
МАЛЫ ТРАСЦЯНЕЦ Моль, што віецца над вокам – Ты думаеш, яно – кветка? Ці кавалак тканіны? Узор пераплеценых нітак райка?
Галіна б’ецца аб шкло – Зацвярдзелы кавалак паветра? Вада спыніла рух часціц?
Попелу было за межамі сальватацыі, Што замест небыцця Прастора зрабілася згусткам жаху? Крыку? Трывогі?
Бязмоўе немагчымага. Даруй, Быццё свету.
* * * Мы з сабакам глядзім у люстэрка – Каго ён там бачыць?
AUGUSTUS Ад хмараў вінаграду цёмна ў хаце, Словападзенне жніўня выспявае Ў гарачым пыле. Па-над дахамі спявае Залаты певень, Коміны дзяўбе.
Месяц-манарх сплятае пасмы сонца Ў косы цыбулі. Бульба па барознах Бярэ ў разлік раты і волкасць склепу. Трывога траў І дзіўны дрэў давер.
Нічога яўлена цяпер не будзе. Усё названа. У ваду хлеб кідай. У горле яблык болю пракаўтнецца. Даўкім віном Напоіць месяц-мніх.
* * * З горада збеглі ваўкі, пакінуўшы назву, Касмылі нетутэйшага джазу На плошчы пустой У зеніце лета, І паветра густое як джэм гарачы. І паветра дрыжыць ад джазу іначай.
Іх дарогі – зоры й крыжы, Іх хвасты – ля чыгункі табака, Іх масты – гаражы, дзе на дахах суніцы.
На падворках сабакі – І на дрэвы душы ад брэху.
Больш за тысячу год кусаюцца за плячо і П’юць поўню з воўчай крыніцы, І калі нехта з’ехаў, Усё адно застаецца Водгукам, Подыхам, Рэхам.
* * * Мёд фарбаў, задуха, Далоні кветак і пах гэтых далоняў.
Языком па прожылках: Новымі словамі Смак старых лёсаў.
На плячах у кахання лілеі, Пярсцёнак з каронай на пальцы, У кішэні ў злодзея сонца Са спляцення майго.
Медзь колераў, крышталь паветра, Сухая кроў дрэў. Кулакі пладоў
Вобзем, Аб клетку грудную, У сценку. – Хто там? – Гэта сэрца ў шыбу. – Не адчыняй.
* * * Залатая гадзіна, мушкі, Святло між ценяў траў і лісця, Нібы ўнутры зялёнай ягады агрэсту, І кветка святаянніку ўгары.
Складаны рытм задумлівай прасторы і доўгіх ценяў, І спакой сланечнікаў, Што хіляць галаву і ноччу Свідруюць позіркам зямлю, Бо сонца Па той бок.
У рэзгінах далягляду Геніяльныя тэксты Пахаў і шолахаў.
Разгінаючы спіну, аўтар Засявае разоры ў снах ільнамі. Зацвітуць, завабяць пчол У духмянае неба.
Выспявае поўня Празрыстай папяроўкай Над палямі І цёплым шыферам.
* * * Першы дзень жніўня. Вада са студні Колеру белага вінаграду. Віно з агрэсту ад уласных шэптаў Стае п’янлівым, Ад гаворкі ў цемры сабе самому Салодкае стаецца садкім.
Досыць трывог.
Увішны Бог Вішнёвай косткай упалюе горыч — Ар’ергард смаку, І тады Свет праглыне ўсю даўкасць арабін, Глыбіню колеру і крык пладоў,
Якія ўжо з’явіліся з паветра.
ПРАЯЎКА Кілім маёй пакоры, кужаль маёй радасці, і сэрца б’ецца, як рыба на пяску. Я раскладаю імёны як пацеркі, блытаючыся ў прыстаўцы «пра-», і заблытваюся ў каранях – гострых і горкіх гісторыях цёплай іх памяці. Калі паўтараць з года ў год адны і тыя ж гісторыі, ува што яны ператвараюцца? У малітвы? У колы ў дрэвах? У плады гэтых дрэў? Што адчувае яблык за імгненне да падзення? На месцы хаты, дзе схаваныя ў чэраве люстэрка ўсе мае дзённікі з першымі вершамі і падлеткавымі каханнямі – хто паставіць туды адзнакі? – раслі агуркі, якія любяць нізіны і вільгаць. Дзве ракі, і ў той, якой цяпер няма, галасіла рыба-сямідзірка: рыба-выкапень, рыба-выдумка з дзіркамі ў спіне, рыба-габой, рыба-флейта. Якая мелодыя будзе, калі падзьмуць у яе адкрыты рот, што прагна хапае паветра? (Аднойчы я засунула пальцы ў пашчу мёртвага шчупака, і з таго часу ведаю, што за цікаўнасць трэба плаціць). У рэках вада колеру цёплага льну, зялёная вада ў цвёрдых вокладках студняў, вада як выкшталцоны сказ, які нічога не тлумачыць і не падлягае вытлумачэнню. Зямля, неба, вочы – усё тут вычарпальна апісваецца вільготнымі колерамі, колерамі зелля і ззяння. Агонь – крык мядзведзя! Атхарван! – тут не колер, а тое, што расстаўляе націскі ў тэксце прасторы. Кветка, каб лічыцца тут кветкай, мусіць мець у сабе жар і быць па-гамераўску віннавокай, як скура вала і мора. Халодныя языкі лістоў аеру, на якія клалі пячы хлеб, і гарачыя языкі полымя ў печы, жар кляновага лісця, агонь у вачах драпежных жывёлаў, атрутны агонь ягад ландышу, калючы агонь курынага вока. Гарыхвосткі-чарнушкі разносяць полымя на хвастах па гнёздах, па галінах, у неба: захады колеру цёплага мёду і захады колеру гарачай медзі, мядзянкі пад імі звіваюцца і ззяюць у жарстве. Вёска Рудня непадалёк, а за ёй дуб, а пад дубам у зямлі гарыць французскае золата. Зямля выплёўвае рэвальверы і кавалкі металу, недапераплаўленага ў гэтай цмокавай кузні: на іх арлы з пераменнай колькасцю галоў, ніколі не сытыя да канца. Шугае рудбекія на міжваенным падмурку суседняй хаты, якая згарэла зімой (не падыходзьце! Балон!), яна гарэла, і чакалі выбуху, і быў снег – ці набіралі яго ў вёдры? Як хутка снег рабіўся вадой? Рудбекія – жоўты, чырвоны, чорны – не словы, але колеры растуць з зямлі, і сонца выцягвае з рота глебы памяць на паверхню. На месцы, дзе ляжалі параненыя палонныя, барвы буракоў і памідораў, на месцы, дзе палаў падбіты самалёт – яго пасля па кавалках расцягалі па хатах і выплаўлялі лыжкі – залатарнік і святаяннік. Памяць – гэта месяц у вадзе, адбітак святла адлюстраванага, вочы таго, хто глядзіць. Па-за імі яна іншае: здагадка, археалогія, небыццё. Як дзеці, мы прыносім і паказваем адно аднаму прадметы. «Глядзі, гэта слоік з перцам». «Глядзі, гэта фотаапарат». – Завостры, але я буду. – Здымі тут усё. comments powered by HyperComments |