12/24/2013 

Архіў нумароў:















































































































Васiль Быкаў. 1924 - 22.VI.2003
Каталог TUT.BY





Сяргей Панізьнік

_____________________
Гарыць жырандоль...
Вершы

На шляху з Грэкаў у Варагі

Зноў пракукарэкала
раніца карчагаю.
Праплываю з грэкаў я
ў логава варагава.
Чарнамор’е зыбкае
ў ростра1 біла розгамі.
Ох, было мне зыбкаю
і стырно дняпроўскае!
Шлях ідзе зігзагамі,
над вірамі дыбіцца.
Дайнамі і сагамі
дно маё тубыліцца.
Шлях узносіў выхрыстаў
і ватагу п’яную…
Як хацеў я выпрастаць
вось мерыдыянную, –
каб ня зналі полаўцы,
як душыўся крагамі2
з грэкамі – у проламцы,
у агні – з варагамі…



Прычасьце

Казённы хлеб надзённы –
не для прычасьця…
Любові верацёны
прыму на шчасьце:
і два жыцьці саткуцца
паміж сабою.
Любоўю не клянуцца, –
жывуць любоўю.
Маёй планіды крона,
пабудзь зялёнай!
Каханьне – абарона
душы натхнёнай.
Любоў перазімуе
усе напасьці…
Не Беларусь сумуе, –
маё прычасьце.

Зрух

А ранічкаю сьвежай
мне сонейка гарэла.
(Грэла...)
Удзень гняла работа
і падганялі стрэлкі.
(Стрэмкі...)
На вечар – анічога:
ні сілы, ні ахвоты.
(Годы…)
Агорклі ўсе турботы
і сьпешка мне абрыдла.
(Крыўдна...)
“Цярпі!” – мяне вучылі,–
цягай ваду са студні!”
(Трутні…)
Усохлая Радзіма.
Прасіцелася донца.
(Стронцый…)
Што робяць з Беларусяй!
І я глумлюся, дзербнік…
(Дзе мы?)
Мы пасярод пустыні.
Пайду, пясок насею
Майсею.



Жырандоль

Харомная зала.
Паднебная столь.
Два словы сказала…
Гарыць жырандоль.
Заціснула ў церні
сузор’яў эскіз.
Партрэтныя цені
спускаюцца ўніз.

На мармуры сходняў –
з пагрозамі бас…
Харалы сягоньня
былі не для нас.
Харомная зала.
Паднебная столь.
Прайшла… І ня стала.
Гарыць жырандоль.

З тэатра спатканьняў
вяртаешся ў дом.
А пульсам каханьня
гучыць метраном.
Харомная зала.
Паднебная столь.
Ня сьціхла “Асанна!”
Гарыць жырандоль.

Верхнядзьвінскае прысьвячэньне


Бібліятэкарцы
Валянціне Іосіфаўне Крук
Дом бабкі Параскі…
Ключы – у трысьці.
Дзьвіна – наўзамен засмучэньню:
ня кожнаму сёньня па сіле плысьці
уверх па цячэньні.

У Дрысу, Сар’янку
цячэ Палата…
Вы служыце іх асьвячэньню.
Планіду ж вядзе не вада, – правата:
“Уверх па цячэньні!”

Дзьвіной падпярэзаны
праца і лёс.
Зноў бераг заве на вячэрню…
Хачу, каб ганок жыцьцядайны Вас нёс
уверх па цячэньні.

Наш Полацак стольны чакае даўно
князёўны руплівую сьветласьць.
Уверх па цячэньні! Трымайце стырно
і кнігі Скарынавай
ветразь!



Прытулак бежанкі
“1919 год. Трапілі мы ў Дрысу. Помню лес, абрыў Дзьвіны… Пажар у Дрысе. Пабаяліся застацца
ў гарадку. У вёсачцы Жоўніна нанялі хату.
Там і перазімавалі. Зіма ў Жоўніне мне запомнілася
на ўсё жыцьцё. Там я першы раз спаткалася з жывой беларускай мовай. Так яна мне ўпадабалася…”
Натальля Арсеньнева.

Згукамі напоўнена
восеньскае Жоўніна…
Дзе Арсеньнева жыла,
памяць – кветкай зацьвіла.
Сэрцайка намоўлена
жаўрукамі Жоўніна.
За Дзьвіну скрануўся воз:
Вільняй адгукнуўся лёс.

Жмурыстага Жоўніна
слова адухоўлена, –
і “Магутны Божа” змог
веснавесьціць наш парог.

Небам сінім злоўлена
жураўліха Жоўніна…
Пад крылом яе – наўсьцяж –
наша Прышласьць, Бераг наш.


Гульня ў жмуркі

Не па сіле весьці рэй –
і прыходзіў Рурык.
За тубыльцаў быў мудрэй,
сьмелы па натуры:
непавязаны знутры,
неспавіты звонку…

Працавалі пры двары
толькі на скарбонку:
суцішаецца раздрай –
самаедства вяне…

Просяць: “Рурык! Дай нам рай.
Мы ж усе – славяне!”

Колькі ў жмуркі нам гуляць?
Засьціла свабода.
…Ці ж нам Рурыка ўслаўляць?

Помніць полацкая раць:
род – ад Рагвалода.


Паўдзённы трыпціх

1.
Мой кожны аловак ня зломак:
чорны рысуе рысы –
Крыма абрысы,
зялёны – вечназялёныя кіпарысы.
Клічу чырвоны аловак на помач
словы накрэсьліць, перадусім –

Б а г д а н о в і ч
М а к с і м

Мой сіні малюнак – мора,
белы – памяць…
Весьняя Ялта
высахлыя касачы паліць.

2.
Не прыступкі, а глыжы…
Там, дзе душы, ні душы.
З мармуру галовы.
Разьвітацца з летам
еду за паўсьвета.
Між цьвінтарнае цішы
помнік, ці аловак
нашага паэта?
Крэйда не для крэда:
па краёчку Ялты
ён рысуе парты,
дзетак і Буквар,
свой самотны твар…

3.
Вечны аловак
ня зломак:
малюе ўсё лепей.
Ня ў склепе!
Акрэсьліў:
шлях на Поўнач
ад Крыма
блізкі зусім.
Вырай у небе.
Чытаю на крылах:

Б а г д а н о в і ч
А д а м а ў
М а к с і м