_____________________ Трасца.
Паэма |
Трасца бегае па лесе
І па ніве, і па лузе...
То ў нару да ліса ўлезе,
То засьне ў мядзьведжым вусе.
Трасца поўзае па мосе,
Па саломе і па сене...
Стрэне ж лося у гаросе
І аленя ў сене стрэне.
Скокма скача па карэньні,
Што аблытала крыніцу,
І бярэ на зуб каменьні,
І дзярэ аб дуб спадніцу;
Плёхма плёхае ў балоце,
Азярыне і ярузе,
Яме, сажалцы, затоцы,
Старыку, рацэ, калюзе;
Лётма лётае над хатай
І над клецьцю, і над пуняй...
То прыкінецца гарбатай,
То дзівоснаю красуняй!
Потым сноўдае па хаце,
Шкрабучы аб куфар плечы...
То заскочыць на палаці,
То схаваецца ў падпеччы.
І да чалавека трасца
(Божа крый – брыда якая!),
Як, пранырлівай, удасца,
Дык адразу прыпадае.
І ўжо гойсае наўкола
Ля царквы і сінагогі,
Ля мячэці і касьцёла...
Дзе ступіла – там і ногі!
А часьцей дык на асіне
Не дае спакою лісьцям...
Кожны лісьцік на галіне
Торгаецца без карысьці...
І ў душы яе даволі,
Хоць крапі сьвятой вадзіцай...
Не пазбавішся ніколі,
Як бы не хацеў пазбыцца!
Трасца скрозь – і тут, і тама
У старонцы нашай мілай,
А яшчэ ж яна таксама
Й нашу мову ўзбагаціла.
Як няўдача завітае,
Нервам даючы нагрузку,
Кожны трасцу ўспамінае –
Гэта ж так па-беларуску!..
Тут, чытачу мой прыемны,
Памяняю рытм паэмы,
Каб адцеміць: і пры ўдачы
Трасцу помніць...
Хто?
Гарачы!
Той, Гарачы, з весялосьці
Кідае прыпеўкамі,
Ў БНФ упаўшы ў госьці
З маладымі дзеўкамі:
“Трасца ў рэбры, трасца ў бокі
Маскалю й паляку,
Трасца ў вушы, трасца ў вокі,
А яшчэ і ў ср...у.
Як пакоцяць ад усходу,
Ці з заходу бочкі –
Трасцу ўхопяць, а ня згоду
Два браты-браточкі!
Пабрацімы-пшыяцеле
(Два арлы, тры дзюбы!)
Нашу кроў займець хацелі
І вялі да згубы.
Кожны пры сваёй даўбешцы,
З доўгімі рукамі...
Ну, а што займелі ўрэшце –
Ведаеце самі!..”
Тут Гарачага пакіну,
Хай успамінае бітвы,
Вершаваную тканіну
Завяршу ранейшым рытмам.
Так мяркую: трасца зроду
Беларускасьці падмурак,
Нашай сутнасьці прытулак,
І таму ня мае зводу!
Наша трасца ў нашай ласцы,
Наша трасца ў нашым зьдзеку,
І замешана ж на трасцы
Мудрасьць нашая адвеку.
Бэрко дзед, я памятаю,
Гаварыў унуку Бэрку:
“Неразумны трасцу мае,
А разумненькі цукерку...”
Баба Прося (й сёньня чую!)
Так вучыла з агарода:
“Трасцу хату пабудуе
Дурань, п’яніца і лодар!..”
Гэта слова, гэта ява
З нашых лавак, нашых тронаў –
І лексічная праява,
І спадарыня праклёнаў.
І таму з усіх амбонаў
Заклік хай ляціць крылата:
“Беларусь – зямля праклёнаў,
А ня матаў-пераматаў!”
25 жніўня 2007
«Дзеяслоўцы» шчыра віншуюць свайго сябра і сталага аўтара
Леаніда Дранько-Майсюка з юбілеем.
Зычым сп. Леаніду і надалей заставацца гэткім жа маладым,
апантаным словам, нястомным у творчасьці і каханьні...
|