Вяртаючыся на Францысканскую
Як добра госьцем быць у той жанчыны,
Якая просіць-патрабуе вершаў
На мове беларускай і за гэта
Частуе мёдам у завулку Сьнежным;
Як добра славіць каралеву Бону,
Яе партрэт угадваць у завеі
І варажыць у задуменьні: “Сфорца…
Гучыць – як сонца і гучыць – як сэрца…”
Як добра слухаць, размаўляць і думаць
Пра ўсё і ні пра што адначасова,
А потым, ноч у зорах не крануўшы,
Ісьці праз Менск гадзіну і другую…
Завулак Сьнежны, Кальварыйская, Няміга,
Феліцыянаўская… Ах, якія назвы!
А тыя кіламетры, што прайшоў я,
Як тыя пацалункі, што ў парозе.
Ноч на зыходзе, і яшчэ ня днее,
І радасьць набіраецца ў аорту,
І не ў жыцьці – у Бібліі магчыма
Паганцу стаць апосталам адданым…
Натомлены, вясёлы, бесклапотны,
На Францысканскую вяртаюся паволі,
Каб скласьці новае для хітрай Эл,
Якая просіць-патрабуе вершаў.
І раптам (мушу тутака прызнацца,
Што без прыслоўя «раптам» абысьціся
І ў лірыцы чульлівай немагчыма,
Якой душа пазбавіцца ня хоча…), –
Дык вось, ужо так сталася, што раптам
Я сам сабе прамовіў зьледзянела,
Прагаварыў-прабедаваў-правойкаў:
“У горле сушыць і баліць у грудзях...”
Бядуе так нямоглая старая,
Так жаляцца чарнобыльскія дзеці,
І гэтак я паскардзіўся (шчасьлівы!),
Адчуўшы боль імгненны і пякучы.
І прыпыніўшыся пад нейкай аркай,
Згадаў-успомніў Міхася Стральцова,
Зьнядужанага ў сукрутку бальнічным…
О, сьвеце родны мой!.. О, сьвеце ясны!..
Ля ратушы – 4
Мужчына пакрыўджаны век на жанчыну.
Жанчына пакрыўджана век на мужчыну...
Адно аднаго (і аб тым кожны знае!)
Якой драбязой – і ўжо не здавальняе.
Ад дзеда-ад шведа такая карціна!
А хто вінаваты? Чыя тут правіна?
Ды ён вінаваты, таму што мужчына,
Й яна вінавата, таму што жанчына.
Ля ратушы – 5
Мужчына, як мёд, бо як мёд і жанчына.
Жанчына, як лёд, бо як лёд і мужчына.
Ня дзень і ня год – увесь час безупынна
Такія яны... Зрэшты, й быць так павінна.
Да долу ня гнецца сухая галіна,
Ды ў песьні пяецца пра Яся з Янінай, –
Таму й застаецца мужчына з жанчынай,
Таму й застаецца жанчына з мужчынам.
Дзікая балерына
Ты – дзікая балерына;
Ты музу маю станцоўвала ў музку.
Табе я ўсё аддаваў, акрамя сына
І магчымасьці думаць па-беларуску.
Ты, – разьвітальная сьцюжа, –
Падаравала мне сьнежнае лета:
Танец маленькага Прынца з Ружай
На вузкім лёдзе гранітнага парапета.
І я хадзіў па карнізах
Спатканьняў начных,
Лагодзячы лепшы з тваіх капрызаў –
Лона ўскалых.
Але аднойчы пад лідскае піва
Падумалася мне:
“Ты мяне асьляпіла,
А я цябе – не…”
Хацеў спытацца: “Скажы…”
Прагнуў даведацца: “Ты б хацела…”
Аднак уцякала з маёй душы
Дзікая рызыка твайго цела.
О, як яно зьнікала, плыло
І не рабілася родным;
Адзіным у сьвеце такім было
Грацыёзна-плодным!
У яго апускаўся, як у раку,
І прасіў цябе з менскай далечы:
“Нарадзі мне дачку,
Мяне пакідаючы!”
А пятай раніцы ў Лісабоне
Сьпіць інтэлект, а золак ужо просіць,
Каб я пра цемру і паэзію зрабіў
Старонкі тры аналітычнай прозы,
Надуманасьць аздобіўшы ў наіў,
Пачуцьцямі крануўшы дух цьвярозы...
І я, прачнуўшыся, усё б, як сьлед, зрабіў,
З каменнай гліны б коніка зьляпіў –
Але напружвацца, каб быць разумным, досыць!
З Багдановічам у Лісабоне
Лагоды не было й ня будзе,
Бо сварацца адвеку людзі...
І дзень, і ноч, і год, і век
Грыз чалавека чалавек.
Грызьня й па сёньня не ўціхае,
І тое добра, уважаю,
Бо дзякуючы сваркам гэтым
Люцыпар не губляе мэты;
Кроў не застойваецца ў жылах,
І менее сяброў панылых,
І нават лад ня быў бы ладам,
Каб не было на сьвеце звадаў...
Ды ўсё адно паэт з малітвай
Пытаецца ў сваім верлібры:
“...Нашто ж на зямлі
Сваркі і звадкі...”
У кавярні “Вяроза” – 8
Мрок у пакоі. Гэты мрок –
Паэзія мая.
Ён перамыты, як пясок
У хвалях ручая...
Вада, як лёд. На дне вясло,
І стронга ля вясла.
А сам пакой, як жарало,
Як холад жарала...
Я так сьвятло й не запаліў,
І верш узьнік такі
(Нібыта з каменю ён быў
І стронгавай лускі):
“Я – адзін, і ты – адна
Пасярод жыцьця;
І пасьцель у нас адна
І адно дзіця;
І другое ў нас было, –
Боль зімовых дзён, –
Ды нядоўга пажыло:
Сем кароткіх дзён...”
Паводле філасофіі спадарыні Эл
1
Брат мучыць брата. Жонка мужа
І жонку муж, і бацьку сын…
Сямейных войнаў мы задужа
Спазналі… До! Ня трэ! Амін!
І не набыўшы анічога,
І страціўшы сябе, бадай, –
У любасьці такой убогай
Нам пекла ўсё адно што рай.
2
Аддаючы палавіну заробку,
Як непатрэбнае, лішняе штось,
З жонкай жыві, як і жыў, паасобку;
З дзецьмі таксама, калі яны ёсьць.
Ведай: сямейнікі нашы да краю
Поўныя помсьліваю бядой, –
Гэта агонь, што бясконца палае,
Нават калі ён заліты вадой!
На Гандлёвай
Усё часьцей я думаю аб тым,
Што вырасла сьцяна (гара гарою!)
Паміж пісьмом евангельскім сьвятым
І золатам атручанай царквою.
Не разбуру высокае сьцяны,
Бо ад яе займеў ужо надзею
Хрыста спазнаці без папоўскае маны
І без ксяндзоўскага ялею.
Маладая мнішка
Даруй, каханы мой, даруй,
Цябе я страціла, згубіла.
Адчуй, каханы мой, адчуй:
Што мне зрабілася няміла!
Валошка радасьці сышла
У ружу вечнае пакуты.
Мой боль – бясконцая імгла –
Ці будзе Госпадам пачуты?!
Жыцьцё нябачна праміне,
Напіша іншыя імёны –
Каханьне ж застанецца мне,
Нібыта сьвечка ля іконы.
Аднак у вызначаны час,
Нібыта ў сьне зачараваным,
Ля брамы полацкай якраз
З табой сустрэнуся, каханы!
