* * *
…І зноў пад невадам світання
схаваўся сонных зор гарэм.
Як хмельна!.. Як зачаравальна
пасля раманнага блукання
ісці сцяжынамі паэм!
Там – прамінулае ва ўладзе,
там лёс – упыр, там свет – падман,
і кожны, хто не труп, – у здрадзе.
А тут – як здань на даляглядзе –
дзяўчат-метафар караван…
Збяром світанкі, зоры й песні
ды прыкладзём да вечных ран!
Жыве і будзе жыць край весні –
і не зважацьме, хто тыран…
* * *
Твайго шукаюць вечна дна
і Днепр, і Прыпяць, і Дзвіна.
І я – у словах, казках, снах, –
табой спакушаны манах,
гукаў ад ночы да відна…
А ты маўчыш, а ты – адна.
Прасіў, маліў: «Адкрыйся мне,
пакуль нябыт не паглыне!».
«Яшчэ не час, – быў твой адказ, –
усё здзяйсняецца без нас.
У гэтай мірнай старане
усё жыве, акром мяне…».
Суседка коршунам дзяўбе,
сусед няўрымсціцца ў сяўбе –
табе ж – як мову заняло;
а лёс пляце адчай-сіло…
І што казаць? Усё міне –
апроч нябёсаў ды цябе,
Радзіма.
Маё чароўнае бязладдзе
У срэбры снежнага раздолля
прыйшла, нібыта каляда, –
мая крыклівая нядоля,
мая маўклівая бяда.
Я на журбы тваёй парадзе
вандроўнік вечны й першы госць,
маё чароўнае бязладдзе,
маё суладдзе-прыгажосць.
Мне сніўся голас твой вітальны
на нізкім ложку з крышталю:
– Штоноч падманваючы тайна,
я і кахаю, і люблю.
Паэт, апошні магіканін,
адчайны блазан і прарок,
спатканне прызначай у храме
легендаў, кветак і дарог!
Каханню й ноччу нашай цесна:
мы выснім раніцай яшчэ,
як сакавік са снегу-цеста
калюгаў дранікі пячэ…
Выбар: 19.05.1995
Мераю справядлівасці
не можа быць большасць галасоў.
Фрыдрых Шылер
Травень, травень, мой наіўны брат,
раскажы прыцішанаму свету,
як у твой святы пялёсткапад
горла перарэзвалі паэту.
Старасць рахітычная прыйшла,
на штандарах сцёртых – знак паганы.
Пад запевы-гімны гора-зла
ноччу мацюкацьмуцца наганы?!
Травень, травень, мой пракляты брат,
сыты ўсе, а я адзін – галодны?
Лье атруту ў кубак шчодры сват,
вострыць нож сталёвы бацька родны.
Позна жыць і рана паміраць.
Раны лютыя баляць мінулым.
Бог крывіцкі, вышлі ў поле раць
даказаць, што травы – не заснулі!
Травень, травень, мой адзіны брат,
захлынуцца ў брудзе ліхадзеі.
Вылечы й схавай, нябесны сад
бел-жыццёва-белае надзеі!
Лебяда
Адцвілі васількі на пожні,
лебяда ля хат, –
у краіне, дзе кожны
ці вораг, ці кат.
І ні радасці, і ні хлеба,
ні вады жывой.
Паміраем пад сонным небам
на зямлі з лебядой,
дзе і пан, і прарок найпершы –
збродны зяць,
загадаць можа й вершы
не пісаць...
А яны ў нас і так без рыфмаў,
нібы сэрцы без пульсу-біцця,
нібы сцежкі марскія без рыфаў,
быццам смерць – без жыцця.
Ноч
Вецер б’ецца-ліпне ў соты
вокнаў шматпавярховіка.
Вечар топча збітым ботам
светлафора-чырвонагаловіка.
Маладзік над дахаў пушчай
з нас, ліслівых, крывіцца, –
як арэхі, зоркі лушчыць
тлуста-жоўтай сківіцай;
сыпле знічкі, бы лушпінне,
у прыпол да раніцы
і знявечанай айчыне
ў вочы пасміхаецца…
Лёсы
Што жывём мы ў свабодным палоне –
не віноўны ні раб, ні прарок.
Па-суседску даруй, дзядзька-клёне,
што я піў твой даверлівы сок.
Вы прабачце, стаптаныя гоні,
мой няроўны пракос – як рушнік;
выціраў ім стамлёныя скроні
жніўны дождж, непакора й даўжнік.
Браў у рукі ён хмару-сявеньку,
пазычаў у азёр мех зярнят –
са старэнькай маланкай-кавенькай
расціраў мазалі сваіх пят…
Вольны ў свеце адзін хіба вецер,
ды і той натаміўся й знямог:
надарваўся, змятаючы смецце,
і аслепнуў – ад біблій дарог.
Нацюрморт
Нам заснуць не даюць
тры случанскіх півоні:
неспакой прагна п’юць
з крышталёвых далоняў.
А за цёмным акном
перад сотамі лоджый –
хмару спіўшы нагбом,
вецер ліпу ўлагоджваў…
…Дождж салодкі – зямлі
цалаваў смагна скроні.
Нам заснуць не далі
тры случанскіх півоні.
Прызнанне
Прывяжы мяне, любае неба,
ланцугамі далёкіх зор.
На вяршынях спакойных гор
пералетаваць шчасцю трэба.
Падары мне півоні карону
ў дыяментах случанскіх рос
і кашулю пашый навырост –
абярэгам хай будзе да скону.
Знай: за паркам,
на храмным узвышшы,
даўганогая хвойка мая
на скрыжалях травы-дывана
голкай-пёркам пасланне мне піша.
* * *
У майго ўскрайку Слуцка
была незвычайная мясціна –
ШТАНЫ:
з боку Мінска
шлях разыходзіўся
на дзве дарогі-нагавіцы.
І ёсць
афіцыйна-тапаграфічная назва –
вуліца Суворава.
Ніколі не чуў яе
ад сваіх вяскоўцаў,
так і кажуць:
«Дабяруса да Штаноў»,
«Вылезу на Штанах»…
І я –
у якой бы кашулі,
пры якім бы гальштуку
не ехаў у сваё Набушава –
таксама ўлазіў
у гэтыя прашытыя дарожнай разметкай
штаны –
не саромеючыся
вялікіх латак
асфальтавых выбоінаў.
У майго ўскрайку Слуцка
была незвычайная мясціна –
ШТАНЫ,
пакуль
рэспубліканскія «Дажынкі»
не скінулі іх,
замяніўшы
звычайным
дарожным
колам…
Свабода
…Там свабода, дзе Радзіма
пупавінай закруціла, –
хоць яна й калючым дротам
спавівала,
хоць яна й крывавым потам
частавала.
Там і сіла, і магіла,
і праклёны…
Там свабода, дзе ў зямельцы
легіёны…
Музарый
Па-над хатай маёй –
галубы, як пялёсткі аблокаў,
каля ганку майго –
бы кентаўры, вятры.
Хоць я ў марах завейных і лётаў высока –
усё роўна маліўся каленям гары.
Я хадзіў па ўспамінах
растрачаных вёснаў,
лабірынтамі зораў
таліў мазалі.
Вязы два – нібы лёсавы вёслы –
човен хаты маёй па нябёсах вялі.
Знічкі-рыбы лавіў –
плёскат голек пачулі…
На далонях гары зноў збіраў галубоў,
каб у верш,
як калісьці ва ўзоры кашулі,
мне прыносілі з ніў
васількову любоў.
Кніга
На тваёй
аксамітнай паперы
я знайшоў адказы
нашага сёння
і прароцтвы
свайго заўтра,
надрукаваў натхненні,
увекавечыў настроі
ды напісаў
дачку і сына.
Твой пераплёт –
гісторыя вечнай Радзімы.
Вокладка –
белае і чорнае моры
са шмуцтытуламі
васількова-лавандавых раніцаў.
Закладкі ў табе –
эпітэты-ўспаміны
з занатоўкамі пяшчотаў.
Ілюстрацыі –
вочы і вусны
пэндзля Да Вінчы…
Не стамлюся гартаць
старонкі пацалункаў і ўсмешак,
расчытваць па начах
таямніцы жаданняў,
апантана вывучваць цябе
да літары,
піць, як з ліпеньскіх сотаў,
метафары й сімвалы
Евы...
Ты – мая кніга,
у якой ёсць адна адрукоўка
– я.
Біяграфія
Маленства – час, калі хочацца плакаць,
піць, гаварыць, есці і глядзець.
Дзяцінства – час, калі хочацца плакаць, піць, гаварыць і есці.
Маладосць – час, калі хочацца плакаць, піць і гаварыць.
Паўнагоддзе – час, калі хочацца плакаць і піць.
Сталасць – час, калі хочацца плакаць.
Старасць – час, калі хочацца.
Надзея
У ста вершах забыў сказаць,
пра што сёння прамовіць бяруся:
для Еўропы я – сціплы зяць,
горкі пасынак – Беларусі.
Прадзед землі дзівіў канём,
ганарыстым, як вецер зорны,
шлюбаваў сталь сякеры з агнём
у старэчым вясковым горне.
Яго іскры – у зрэнках маіх,
а вуголле – у сэрцы ірдзее.
Толькі молат стаміўся й заціх,
а засну – спакушае надзея:
што не зрокся і ўнук зямлі, –
узараўшы нябёсы болем,
на чырвоным арле-кані
праімчуся бялюткім полем;
што не вечны ў грудзях кашчэй,
што ў нябыт павядуць не першым,
што чарніла святых начэй
яшчэ хопіць
на дзесяць
вершаў.
1995, 2003-2010.
