12/24/2013 

Àðõ³¢ íóìàðî¢:















































































































Âàñiëü Áûêà¢. 1924 - 22.VI.2003
Êàòàëîã TUT.BY





³êòàð Øí³ï

_____________________
Àé÷ûíû ñàìîòíàå ñîíöà.
Âåðøû

ÁÀËÀÄÀ ÁÅËÀÐÓÑÊÀÃÀ ØËßÕÓ

² âîñü óæî ³ Áûêàâà íÿìà…
À ¢ íàñ ÿø÷ý íàïåðàäçå ç³ìà,
² íàì ³ñüö³ ïðàç âå÷àð ³ ñüíÿã³,
Ïðàç âåöåð, çäðàäó, çâàäó ³ ãðàõ³.
Íÿìà òóò íà êàãî íàì ñïàäçÿâàööà,
ßê íà ñÿáå, áî òóò çà íàñ çìàãàööà
ͳõòî íÿ áóäçå — êîëüê³ í³ ïðàñ³.
Íàì ïðàç ç³ìó, í³áû ïðàç ñüìåðöü, ïðàéñüö³
² ¢áà÷ûöü, øòî íÿìà äðóãîé çÿìë³,
Äçå á òàê ÷óæûì³ ì³æ ñàáîé áûë³
Óñå ³ áë³çê³ì³ áûë³, ÿê òóò…
ßø÷ý ç³ìà íàïåðàäçå, ÿê Ñóä,
² íàì ³ñüö³ ³ çíàöü êóäû ³äç¸ì
² íî÷÷ó ñüâåòëàé, ³ ÷àðíþòê³ì äí¸ì,
² ìû âÿñíîþ çîðê³ íàçàâ¸ì
²ì¸íàì³, øòî àñüâÿòëÿë³ Øëÿõ
² íå äàë³ íàì çüìåðçíóöü ó ñüíÿãàõ…

* * *

Íà çîðêàõ Ðàäç³ìà òâàÿ ¢êðûæàâàíà…
² ïî¢íÿ — Ðàäç³ìû ãëûáîêàÿ ðàíà…
² ¢ñ¸, øòî òû ðîá³ø, ïàêóò äàäàå.
² ¢ñ¸, øòî òû êàæàø, íÿ öåøûöü ßå,
Áî òû, í³áû öüâ³ê ç’³ðæàâåëû ¢ äàëîí³,
Áî òû, í³áû ïûë íà ¢ëàäàðñêàé êàðîíå,
Ñàáå íå íàëåæûø íà ãýòàé çÿìë³,
ßêóþ òàáå, ÿê æûöüö¸, áåðàãë³…
² ÿ íå ñüâÿòû ³ ñüâÿòûì ÿ íÿ ñòàíó,
² ÿ íå ìàëþñÿ íà ïî¢íþ, ÿê ðàíó,
Áî ðàíû íÿ áà÷ó, áî äçåíü íà äâàðû,
² êë³÷óöü çàéñüö³ñÿ ¢ êàð÷îìêó ñÿáðû…
² ïðîéäóöü ãàäû, ³ ìû ñòàíåì òðàâîþ,
² òîëüê³ Ðàäç³ìå âÿäîìà ÿêîþ.

* * *

Ñÿáå ïðàï³¢, í³áû ñÿáå çàá³¢
² æûöü çàñòà¢ñÿ, êàá çíî¢ ï³öü äàëåé.
Êàìó ³ øòî òû äîáðàãà çðàá³¢?
Êàìó ³ øòî òû äðýííàãà çðàá³¢,
Êàá çà â³íîì õàâàööà àä ëþäçåé?
² äçåíü òâîé,
áûööàì íî÷, ³ íî÷, ÿê äçåíü,
² âåðø, í³áûòà íîæ, ³ íîæ, ÿê âåðø,
² òû ¢ ñâîé ëåñ ³äçåø, í³áûòà öåíü,
² ¢ ëåñå, í³áû âî¢ê ñòàðû, æûâåø
² ëÿ àãìåíþ òàì ñÿäç³ø àäç³í
² ïëà÷àø, ³ ñüìÿåøñÿ íàä óñ³ì,
², ÿê êðûâ¸é, ë³ñòîòàþ àñ³í
Àãìåíü òû êîðì³ø, ³ ¢çüëÿòàå äûì,
ͳáû ñ³âû ãðóãàí, ÿê³ ëþá³¢
Öÿáå ³ ñüâåòëû ñüâåò, øòî òû ïðàï³¢…

À íåõòà ïà ñüöÿæûíå ¢æî ³äçå
Íå äà òâàéãî àãìåíþ — äà öÿáå,
Êàá òàì ç òàáîé õàâàööà àä ëþäçåé,
Çà âåðø, ÿê íîæ, ñõàï³¢øûñÿ ¢ æóðáå…

* * *
...Äðýâû ïåðàòâîðàööà ¢ âÿë³ê³õ ïòóøàê
² äà çîðàê, ÿê äà ãí¸çäà¢, ïàëÿòóöü,
Ïî¢íþ æî¢òóþ, í³áû ë³õòàð, ïàòóøàöü
² àáëîê³, áûööàì ïàâóòó, ïàðâóöü.
² ãëÿäçåöü òû áóäçåø, ÿê ÿíû çüí³êàþöü
Ó âûñîêàé äàë³, äçå òàáå íÿ áûöü,
Áî ¢ äàëå÷û íàñ ç òàáîþ íå ÷àêàþöü.
Íàì ç òàáîþ ãýòû êðàé ëþá³öü
² ãëÿäçåöü íà íåáà, áûööàì íà ³êîíó,
² ìàë³ööà Áîãó, ³ ñâîé øëÿõ øóêàöü,
² ¢ çÿìíîå ø÷àñüöå âåðó÷û äà ñêîíó,
Øòî òàêîå ø÷àñüöå òîëêàì ³ íÿ çíàöü...
Äðýâû ïåðàòâîðàööà ¢ âÿë³ê³õ ïòóøàê
² ðàçáóäçÿöü ïàä àñôàëüòàì³ òðàâó,
Áûööàì Áåëàðóñü ó àäç³íîê³õ äóøàõ,
Øòî ÿø÷ý, ÿê ïòóøê³, íà âÿòðàõ æûâóöü...


* * *

ßê êðîïëÿ øàìïàíñêàãà ¢ øêëÿíöû íà äíå,
Òàê ñîíöà ñàìîòíàé Àé÷ûíû ¢âà ìíå
ßø÷ý ³ñíóå, àëå ¢ñ¸ æ ïðàïàäàå,
ͳáûòà ÿãî õòîñü ç ìÿíå âûï³âàå,
² êàæà — öÿáå àä ñàìîòû ðàòóþ,
² øêëÿíêó öàëóå, ÿê íåáà, ïóñòóþ.
² ÿ ðàçóìåþ, øòî ÿ àäç³íîê³.
Äû ÷óþööà ¢ öåìðû çíà¸ìûÿ êðîê³—
Âÿðòàþööà ç äàëå÷ࢠøýðûõ ñÿáðû
² ñüëåäàì çà ³ì³ ö³êóþöü çüâÿðû,
ßê³ì íåâÿäîìà äàðîãà ç ÷óæûíû
Äà ãýòàé ñàìîòíàé äû íàøàé Àé÷ûíû,
ßêàÿ äóøó àä ñàìîòû ðàòóå,
² õòîñü óæî øêëÿíêó ñâàþ íå öàëóå.
² ñîíöà ïðàìåíüíå ãóáëÿå íàä Êðàåì,
ͳáûòà øàìïàíñêàå Áîã ïðàë³âàå…



ÁÀËÀÄÀ ÇÀÊÀÕÀÍÀÃÀ ÌÀÑÒÀÊÀ

¨í õàâࢠñâàå òâîðû, í³áûòà ãðàõ³,
Øòî íÿâîëÿöü äóøó, áûööàì áû áåðàã³
Áåëàðóñêóþ ðý÷êó, ÿêàÿ âÿñíîþ
Ðàçüë³âàåööà, áûööàì áëàê³ò íàä äóøîþ
Ç àäç³íîêàãà íåáà, í³áûòà ç âàêíà,
Çà ÿê³ì òû, ÿê ñîíöà, çà¢ñ¸äû àäíà…
¨í õàâࢠñâàå òâîðû, í³áûòà çëàäçåé,
Øòî äàæäæë³âàþ íî÷÷ó çàëåç ó ìóçåé
² ïàðòðýòû ïðû¢êðàñíàé êíÿ縢íû ïàêðà¢
² íàçà¢òðà ïðà ãýòà ëþäçÿì ðàñêàçà¢,
Êàá ñóäç³ë³ ÿãî, ÿê íà Ñòðàøíûì ñóäçå
² ¢òàï³ë³ ¢ ìà¢÷àíüí³, í³áûòà ¢ âàäçå…
¨í õàâࢠñâàå òâîðû, í³áûòà ñüöÿã³...
¨í õàâࢠñâàå òâîðû, í³áû ëàíöóã³…
² íàðýøöå ÿãî ïàõàâàë³ ñàìîãà,
Áû ñõàâàë³ çàïàëê³ àä õëîïöà ìàëîãà…


* * *

Íå õàäç³ òû ¢ êàð÷ìó,
íå ãëÿäç³ òû ¢ âàêíî—
Òàì íÿ çíîéäçåø ÷óæûõ, òàì çà¢ñ¸äû ñâàå
Ñóìíà ïåñí³ ñüïÿâàþöü ³ æëóêöÿöü â³íî.
²ì íÿ âîë³ — â³íà äëÿ æûöüöÿ íåñòàå.

Ïàä ñòàëàì³ äóáîâûì³ êó÷û ñìÿöüöÿ,
À ïàä ñòîëüëþ ñ÷àðíåëàé —
ãàäçþêàì³ äûì.
Íà êàëåíÿõ ìóæ÷ûí ìàëàäç³öû ñÿäçÿöü
² íà âîëþ ïëþþöü, áî ³ òàê äîáðà ³ì.

À ïðàï³¢øû àïîøí³ ëàìàíû ñâîé ãðîø,
ßíû áóäóöü äóøó ³ öÿáå ïðàï³âàöü.
², ïðàï³¢øû äóøó,
äóðàíü, ñüö³ñíó¢øû íîæ,
Ïîéäçå áðàòà ñâàéãî ðàáàâàöü, çàá³âàöü.

² Àé÷ûíà —
íàéáîëüøàÿ ¢ ñüâåöå êàð÷ìà —
Íå çà¢âàæûöü,
øòî íåõòà áÿññëà¢íà ïàì¸ð.
Íó, à äóðíÿ¢ ÷àêàå øòîäç¸ííà òóðìà,
À ðàçóìíûõ ÷àêàå ïÿòëÿ ³ êàñüö¸ð.

Íó, à õòî çàñòàíåööà— çàëüåööà â³íîì.
²ì íå âîë³— â³íà äëÿ æûöüöÿ íåñòàå…
Íå õàäç³ òû ¢ êàð÷ìó, íå ãëÿäç³ òû ¢ âàêíî,
Òàì íÿ çíîéäçåø ÷óæûõ.
Òàì çà¢ñ¸äû ñâàå…

* * *
Ó ãýòûì ñüâåöå íåìàã÷ûìà æûöü,
Òàìó ³ ïàì³ðàåì ìû øòîõâ³ë³.
Íàì ãýòû ñüâåò, í³áû àãîíü, ëþá³öü,
Ëþá³öü, ÿê ìàòûë³ àãîíü ëþá³ë³...
² òû ãàâîðûø ìíå, øòî ÿ — äç³âàê
² âåðó, øòî çáûâàþööà æàäàíüí³,
Äû ³ íàîãóë, ÿ æûâó íÿ òàê,
ßê òðýáà æûöü ïàä Çîðêàþ êàõàíüíÿ.
² ÿ í³÷îãà íå ìàãó çðàá³öü,
Êàá ãýòû ñüâåò ñïàêîéíà ðàçüëþá³öü
² àäûñüö³ òóäû, äçå íåâÿäîìà
Ö³ áóäó ÿ ¢ ãàñüöÿõ, ö³ áóäó äîìà...
À ¢ ãýòûì ñüâåöå íåìàã÷ûìà æûöü,
Äû ìû æûâåì ³ ðàäóåìñÿ ø÷ûðà,
Øòî ìîæàì ñüâåò, í³áû àãîíü, ëþá³öü,
Íå ðàçüëþá³¢øû, àäëÿòàöü ó Âûðàé...