Аксана Спрынчан (№122)

Пахне лёс мой любістай

*  *  *

. вер.шы як людзі

ў . радзімках

.

літараў і  і  ё

і знакаў прыпынку

. .і нава.т

як верш без знакаў.

радзімкі ў абрысах літар

і нават паміж радкамі

пакінулі .нам паэты

найлепшыя .знаўцы

радзімка.знаўства

. .   .

 

 

*  *  *

снег растае

найперш

вакол магіл

бо продкі

як і мы

вясну гукаюць

і жураўліны клін

калі ляціць

хоць пёрка

на сустрэчу

пакідае

і без журбы

у цішыні цішыняў

снег растае

найперш

вакол магіл

але й найперш

кладзецца

побач з імі

 

 

*  *  *

і халодна

і холадна

і халадно

гэтак цёпла гучыць

мая родная мова

саграе

ў завірухі

кутасы

завейкі

і змякчае

сняжынкамі

снежніцай

снежкай

наталяе

і снежыць

снязорыць

снягурбіць

карагодзіць

на шчасце

змяняючы

націск і нас

і халодна

і холадна

і халадно

 

 

*  *  *

і снег сышоў

і ты

і рыбка здохла

залатая

і я ніколі ўжо

не буду тая

а буду толькі

раставаць

і з дна каменні

мыць

і мыць

і мыць

і ўспамінаць Сізіфа

і ўяўляць СІЗА

кульгае свет

і мыліца з радкоў

усё

што падстаўляю

яму я

 

 

*  *  *

я працяг ручнікоў

радзінных

вясельных

і пахавальных

знішчаных

нашчадкамі майстрых

і ў музеях захаваных

атуляю абразы

і крыжы спавіваю

ёсць ува мне

крыху кужалю

а болей

нябеленага

цяжкага раю

ці плыву па рацэ ці ў песні

на руцэ

ручніковая лінія

лёсу

абраная

з ранаю

не цыраванаю

 

 

*  *  *

так усё дзіўна

ў гэтым жыцці

а ў іншым

магчыма

яшчэ дзіўней

мінаюць тыя

хто нібыта любіў

з’яўляюцца тыя

хто будзе любіць яшчэ

і мне шкада старых

і новых

крыху шкада

бо ўсім

адмерана лёсам

са мною

болю й святла

 

 

*  *  *

за воблакам тым

ці за тым

а мо і за гэтым

хаваецца тое

ці тое

а можа

і гэта

за самай жывой аблачынкай

ляціць пахаваным

каханне

ляціць

не ляжыць

і ў гэтым

магчыма

адхланне

 

 

*  *  *

Стральцоў вучыў мяне любіць.

                                            Сястра

абдымеш падушку

а ў ёй аніводнага пёрка

і, можа, таму

гэтак горка

абдымеш другую

што побач ляжыць без патрэбы

успомніш “Мой свеце…”

Стральцова

і што яшчэ трэба

і ясна

і ўсё зразумела

што не зразумела

і блізка да слёз

і бліскае словам

надзея

 

 

*  *  *

кветкіяблыняўіграднеразбярэшштоляціцьжыццё

 

 

*  *  *

хрушчы

над зямлёю

Рушчыца

і маёю

усіх адценняў

зямлі

ценяў амаль

аднолькавых

лятуць у вакно

на святло маё

 

 

*  *  *

паміж марамі

пра мора

і неба

збіраю

чорныя парэчкі

маме

якая ляжыць

тату

які глядзіць

сяброўцы

на гомадыялізе

і дачку ўмольваю

з’есці хоць ягадку

і круцяцца

рэчкі згадак

пра Чорнага

і квадрат

і Панну

і дразды

чорныя-чорныя

і парэчкі вялікія

як вішні

такія бываюць

калі гадуе

Усявышні

 

 

*  *  *

Аляксею Яскевічу

ён загортвае скрыпкі

гуслі і морахарпы

ў свае кашулі

і чакае Волі

выпускаючы

ментолавыя аблачынкі

ў шэрае неба

ветрык варушыць на падлозе габлюшкі

светлыя

рыхтык выснены лёс

пяшчотныя

нібы кужаль

сохнуць яліны

бэзы, грабы і клёны

і мораны дуб

ужо колькі стагоддзяў

чакае свайго згукаванага лёсу

нават праклёны

здымуць ягоныя дудкі і рогі

якія разумеюць толькі роднае слова

варацца лакі

з замежных жучкоў

і вішнёвай смалы маленства

без сучкоў стварае быццё

Гаспадар Музычнага Саду

 

 

*  *  *

сівею як палын

які табе шукаю

які амаль знікае

як і знікаю я

у срэбры горычы

і горкага адчаю

галінка палыну

саломінка мая

і хай не маю долі

на каханне

і сохнуць палыну

ля ложка як ля печы

ты дадасі

лісток сівы

ў гарбату

і на адно бяссонне

стане меней

 

 

*  *  *

так лёгка нарадзілася полымя

не тое што я некалі

ягоныя языкі

мо і злізалі б маё самотнае свята

але сусед распачаў чытаць дачцэ

расейскія казкі

і я, начапіўшы падораныя сябрам акуляры

сышла глядзець на зоркі

якія ж яны яскравыя

калі хаця б не губляць зрок

зоркі не падалі

гэта я пагойдвалася

ці то ад вішнёвай наліўкі

ці то ад новых акуляраў

і зоркі чакалі магчымасць

загадаць жаданне

а я трымалася

не падала

бо ведала

што ва ўкраінскіх сваякоў

падчас вайны нарадзіўся Тарас

і верыла

што няхай і не ў сваякоў

але нарадзіліся ў Беларусі

і Максім, і Якуб, і Янка

 

 

*  *  *

Уладзіславу Ахроменку

пахнуць рукі любістай

насенне якой перад смерцю

набыў ты

пахнуць рукі любістай

яе да ўсяго дадаю

да журбы

і да радасці

і да супу з хвасолькай

і да чаркі з чароўным напоем

і да кніг

што з журбою

да радзюжак

што з мрояй пра радасць

і рай на зямлі

дзе любіста

дзе любоў

дзе ўсе любыя ведаюць

Бог жыве

ТУТ

пахне лёс мой любістай

ці жывая

жывая

жыве

 

 

*  *  *

мора маё

не ў Польшчы

не ў Грузіі

мора маё

ў гаршэчак

ля хаты

загружана

камяні

з маімі

слязінкамі

і вадою

нябёснаю

павуцінне

танюткіх

ветразяў

што нясуць

у адкрыты

верасень

 

 

*  *  *

Беларусь – краіна хараства

выцінае белы свет

з паперы белай

ён знікае

каб не знікнуць зноў

Беларусь – краіна хараства

ад усходу да заходу сонца

тчэ свой абыдзённік

тчэ штодня

ён абавязкова абароніць

Беларусь – краіна хараства

рай стварае

дывановы і радзюжкавы

каб і Бог адпачываў у нас

каб былі нібыта кветкі

зоркі

і нібыта зоркі

людзі

Беларусь – краіна хараства

праз рэпрэсіі

вязніцы

здрады

словы абіраюць ейны верш

Беларусь – краіна хараства

 

 

*  *  *

гіль

са сняжынкай

на крыле

я

са сняжынкай

на руцэ

і пад крылом

у мамы

яна не ходзіць

не лятаю я

ды ў кожнай з нас

ёсць радасць

за гіля

за тое

што з яго крыла

ўзляціць сняжынка

і на імгненне

стрэнуцца дзяўчынкі

абедзве ўжо

з мінулага

стагоддзя

 

 

*  *  *

у харастве

заўжды жыве

Раство

і ў харастве зімы

Раства чакаю

расце сумёт

ля хаты і хлява

расце чаканне

над маім адчаем

краіна светлая

дзе не стае святла

спрабуе падсвятліць

сябе сама

гірляндамі

і свечкамі

і цудам

і Бог здымае

цёплыя валёнкі

узлазячы на лаўку

ля вакна

у харастве

найболей

ад Раства


Апублікавана

у