Міхал Бараноўскі (№105)

Ахова птушак Бацькаўшчыны

 

 

*  *  *

Не двухгаловы арол

Не ожэл

З раскіданага

Але свайго гнязда

Паходжу

Неба п’ю шэрань

І шэрані гэтай малюся

На ружы вятроў

На крыжы дарог

На попеле Беларусі

Я не ведаю дзе

Магілы дзядоў

Уся краіна цяпер мне вырай

На мяжы ільдоў

Сівым валуном

Па смерці сваёй

Абярнуся

А пакуль пажыву

На сваю галаву

Упоперак крыўды і праўды

Буду сам называць

Буду сам выбіраць

Уласную волю і краты

І няхай языкі

На чатыры бакі

Словы мае абглыдаюць

Буду вялікім

Буду малым

Калі сам таго пажадаю

__

Дзіў напамінам

Пакінуў пяро

Знік у нерушы сцюжнай

Пёрка тоне

Нібы ў пяску

У сподзе тваёй фрэндстужкі

 

 

*  *  *

Ён сядае на дах праз дарогу і проста глядзіць

Чытае па рухах вачэй гісторыі сноў

Каб тое што мы так прагна імкнемся забыць

З сабою забраць і назаўтра вярнуцца зноў

Скрозь снег і холад ды проста глядзець на нас

Слабых і бязвольных ў бясконцай сваёй магуце

Без вычураў гульняў хітрасці ды прыўкрас

І думаць чарговы раз гэта проста людзі

За дзень да таго як пачнецца няспынны дождж

Альбо як агонь пад гарою ўвойдзе ў сілу

Князь Кук па пяры раздорыць сваю любоў

І болей у неба крылы свае не ўздыме

Бывай назусім дах насупраць сягоння пусты

Паціху цемра чапляе зоркі на грудзі

Й падхоплены рэхам лунае апошні ўздых

З якім на зямлі мы яшчэ колькі часу пабудзем

 

 

*  *  *

Калі абрынецца мур іроніі

За якім вы звілі гнёзды

Куды падзенецеся

За якім пабяжыце ветрам

/

Чуеце

Гэта не Марсія пазбаўляюць скуры

Гэта крычаць тыя

У каго забіраюць ілюзіі

Не даючы наўзамен іншых

/

Нашая краіна флюгер

Што кіруецца чужой воляй

Але заўсёды застаецца

На сваёй восі

/

Калі мы дагэтуль не агучылі

Нацыянальную ідэю

То хутчэй за ўсё гэта тое

У чым сорамна прызнавацца

/

Хто нам здрадзіць першы

Нашы дзеці альбо ўнукі

Каго мы цяпер клянём

Бацькоў дзядоў прадзедаў

/

Калі ў нас культ продкаў

То чаму пра прашчураў

Мы ведаем не больш

Як некалькі сказаў

/

Наша гісторыя

Развіваецца па спіралі

Спружыны якая тырчыць

З абадранай канапы

/

Абнуляем памяць

З надзеяй займець у будучыні

Толькі прыемныя ўспаміны

/

Ужо не чакаем герояў

У іх нарэшце з’явіцца шанец

/

Усе гатовыя ўзяцца за зброю

Ідуць лесам

/

Выдайце

Джэнтльмену ў белым

Вятрак і прычэп гною

/

Мінск – самая чыстая сталіца

Краіны бясконцых срачаў

/

На сёння хопіць

Гаварыць праўду бясплатна

Цяпер занадта дорага

/

Шчыра

Вашае

Гамаюн лайв стрым радыё

 

 

*  *  *

Дзе напаткаеш песню сваю

Давай паспрабуй адкажы

Можа быць на пялёстку ружы

Можа быць на нажы

Голас высах нібы ручай

Голас пясок і шкло

Немым крыкам крычыць адчай

Поўні ў крамяны лоб

Зноў вучуся сябе прамаўляць

І адчуваць услых

Быццам я зусім немаўля

Быццам зусім малы

Птушка сірын ляціць скрозь ноч

Песню трымае ў дзюбе

Бы птушаняці

У вусны мае

Радасць нясе

І згубу

 

 

*  *  *

Навокал адна вада

Не бачна зямлі і дна

Толькі смяротны бой

Па драбязе любой

Куды ты ляціш Страцім

Праўду вазьмі з сабой

Праз мітульгу тугу

Прорва цягне руку

Крыўдамі за спіной

Радасцю за вайной

Куды ты ляціш Страцім

Любоў забяры з сабой

Не перавесці дых

Песня маўчыць услых

Толькі вада адна

Наплакала што вясна

Куды ты ляціш Страцім

Ці будзе там месца нам

 

 

*  *  *

Тата тата глядзі

Птушка крыламі б’е ў агні

Замак палае

А па-над ім

Дым

Тата глядзі ў агні

Скача ваяр на кані

Скача

А па-над ім

Бела-чырвоны

Дым

Тата тата глядзі

Як мы знікаем ў агні

Што застанецца ад нас

Дым?

Глянь паглядзі сынок

Фініст пад прысак лёг

Як знежывее ў душы

Прысак паварушы

 

 

*  *  *

Колькі там да відна

Колькі ўзмахаў крыла

Колькі ўсяго яшчэ

Ведаеш ты адна

З невараці ў нябыт

Нясі мяне вынасі

Такога мёртвага-мёртвага

Такога жывога-жывога

Нібы

Мясам маіх надзей

Крывёю спатоль сябе

Толькі ляці хутчэй

Скрозь прадзіва

Гэтых начэй

Калі любоў

не любоў

Калі жыццё

не жыццё

Калі я

не я

Калі толькі ноч

ноч

Колькі там да відна

Колькі ўзмахаў крыла

Ляціць і маўчыць

Нагай

Толькі есці і піць давай

 

 

*  *  *

Вось і ўсё.

Скора восень пярэстым крылом

Назаўсёды накрые

Зямлю і мяне.

І не вырвацца будзе

З гэтых акоў,

І не знойдзеш

Шчаслівей мяне.

Тут змяшчаецца радасць

І гэтакі боль,

Што не кожны

Здалее стрываць…

А з адкрытае раны

Пальюцца на дол

Словы, што

Ўрастуць у дзірван.

Праз які-небудзь час,

Калі крокі твае

Будуць зноў

Прабіваць цаліну,

Незаўважнаю ніткай

мяне ўпляцеш

У гісторыю толькі тваю.

І тады ты не вырвешся

З гэтых акоў,

І не будзе шчаслівей

цябе.

Назаўсёды накрыты

Пярэстым крылом

Ты напішаш вершы свае.

 

 

*  *  *

Маўчанне дастала

Ды лепей маўчаць

Калі табе не стае “сказала”

Гучанне прамоўленай пустаты

Больш неагучанага дастала

Што кажу і нашто кажу

І ці маю на нешта права

Прабачэння ў вас прашу

За дождж што выпаў так нечакана

 

Я пазбягаю вялікай вады

Я напэўна іду не туды

Да бязволля свайго прыкуты

Я напэўна не йду нікуды

 

Жаўтадзюбая маладосць

Што нам Хронас зязюльчыным дзецям

Стомлены бацька прамовіць досць

І дазволіць сабой наесціся

Я шукаў які-небудзь сэнс

Я згубіўся ў гэтым шуканні

А за спінай падняўся лес

Са сваімі да нас пытаннямі

 

Калі не пульсуе па венах біт

Сфармуляваць сябе глінай і каменем

Чакаць пакуль адгукне нябыт

Жыць чаканнем

 

Людзі гэтай зямлі ідуць

Птушкі гэтага неба лятуць

Што нясуць яны

Чаго прагнуць

Чым бясконцую

Спатоляць смагу

 

Свабода і роўнасць

Кінутыя сабаку

Косткай захраслі ў глотцы

 

Правы й абавязкі

Ніяк не змяшчаюцца

У аднамеснай лодцы

 

Адплата за крыўду

Смярдзіць крывёю

і гарам

 

Але ізноў і ізноў

Адплата мроіцца

У марах

 

Мы не рабы

Хочацца крыкнуць

Але замірае голас

 

Пернік і пуга

Пуга і пернік

Стакгольмскае кола

 

Можна перакуліцца ў камень

Гліну жалеза

Можна маўчаць крычаць

І шукаць сабе месца

Але толькі цяпло далоні

Разрэжа сэрца

І само цябе знойдзе месца

 

Тата вось карабель папяровы

Ручай

Пускай карабель

І бяжы

Вясна ў паўнаводдзе

Па кроплі збярэ капяжы

Пусці карабель у гэтае мора

І проста жыві

Вясна адгукнецца

На кожны прамень унутры

 


Апублікавана

у