Архіў нумароў:

Сяргей Панізьнік

_____________________ Гарыць жырандоль... Вершы	На шляху з Грэкаў у Варагі Зноў пракукарэкала раніца карчагаю. Праплываю з грэкаў я ў логава варагава. Чарнамор’е зыбкае ў ростра1 біла розгамі. Ох, было мне зыбкаю і стырно дняпроўскае! Шлях ідзе зігзагамі, над вірамі дыбіцца. Дайнамі і сагамі дно маё тубыліцца. Шлях узносіў выхрыстаў і ватагу п’яную… Як хацеў я выпрастаць вось мерыдыянную, – каб ня зналі полаўцы, як душыўся крагамі2 з грэкамі – у проламцы, у агні – з варагамі… Прычасьце Казённы хлеб надзённы – не для прычасьця… Любові верацёны прыму на шчасьце: і два жыцьці саткуцца паміж сабою. Любоўю не клянуцца, – жывуць любоўю. Маёй планіды крона, пабудзь зялёнай! Каханьне – абарона душы натхнёнай. Любоў перазімуе усе напасьці… Не Беларусь сумуе, – маё прычасьце. Зрух А ранічкаю сьвежай мне сонейка гарэла. (Грэла...) Удзень гняла работа і падганялі стрэлкі. (Стрэмкі...) На вечар – анічога: ні сілы, ні ахвоты. (Годы…) Агорклі ўсе турботы і сьпешка мне абрыдла. (Крыўдна...) “Цярпі!” – мяне вучылі,– “цягай ваду са студні!” (Трутні…) Усохлая Радзіма. Прасіцелася донца. (Стронцый…) Што робяць з Беларусяй! І я глумлюся, дзербнік… (Дзе мы?) Мы пасярод пустыні. Пайду, пясок насею Майсею. Жырандоль Харомная зала. Паднебная столь. Два словы сказала… Гарыць жырандоль. Заціснула ў церні сузор’яў эскіз. Партрэтныя цені спускаюцца ўніз. На мармуры сходняў – з пагрозамі бас… Харалы сягоньня былі не для нас. Харомная зала. Паднебная столь. Прайшла… І ня стала. Гарыць жырандоль. З тэатра спатканьняў вяртаешся ў дом. А пульсам каханьня гучыць метраном. Харомная зала. Паднебная столь. Ня сьціхла “Асанна!” Гарыць жырандоль. Верхнядзьвінскае прысьвячэньне Бібліятэкарцы Валянціне Іосіфаўне Крук Дом бабкі Параскі… Ключы – у трысьці. Дзьвіна – наўзамен засмучэньню: ня кожнаму сёньня па сіле плысьці уверх па цячэньні. У Дрысу, Сар’янку цячэ Палата… Вы служыце іх асьвячэньню. Планіду ж вядзе не вада, – правата: “Уверх па цячэньні!” Дзьвіной падпярэзаны праца і лёс. Зноў бераг заве на вячэрню… Хачу, каб ганок жыцьцядайны Вас нёс уверх па цячэньні. Наш Полацак стольны чакае даўно князёўны руплівую сьветласьць. Уверх па цячэньні! Трымайце стырно і кнігі Скарынавай ветразь! Прытулак бежанкі “1919 год. Трапілі мы ў Дрысу. Помню лес, абрыў Дзьвіны… Пажар у Дрысе. Пабаяліся застацца ў гарадку. У вёсачцы Жоўніна нанялі хату. Там і перазімавалі. Зіма ў Жоўніне мне запомнілася на ўсё жыцьцё. Там я першы раз спаткалася з жывой беларускай мовай. Так яна мне ўпадабалася…” Натальля Арсеньнева. Згукамі напоўнена восеньскае Жоўніна… Дзе Арсеньнева жыла, памяць – кветкай зацьвіла. Сэрцайка намоўлена жаўрукамі Жоўніна. За Дзьвіну скрануўся воз: Вільняй адгукнуўся лёс. Жмурыстага Жоўніна слова адухоўлена, – і “Магутны Божа” змог веснавесьціць наш парог. Небам сінім злоўлена жураўліха Жоўніна… Пад крылом яе – наўсьцяж – наша Прышласьць, Бераг наш. Гульня ў жмуркі Не па сіле весьці рэй – і прыходзіў Рурык. За тубыльцаў быў мудрэй, сьмелы па натуры: непавязаны знутры, неспавіты звонку… Працавалі пры двары толькі на скарбонку: суцішаецца раздрай – самаедства вяне… Просяць: “Рурык! Дай нам рай. Мы ж усе – славяне!” Колькі ў жмуркі нам гуляць? Засьціла свабода. …Ці ж нам Рурыка ўслаўляць? Помніць полацкая раць: род – ад Рагвалода. Паўдзённы трыпціх 1. Мой кожны аловак ня зломак: чорны рысуе рысы – Крыма абрысы, зялёны – вечназялёныя кіпарысы. Клічу чырвоны аловак на помач словы накрэсьліць, перадусім – Б а г д а н о в і ч М а к с і м Мой сіні малюнак – мора, белы – памяць… Весьняя Ялта высахлыя касачы паліць. 2. Не прыступкі, а глыжы… Там, дзе душы, ні душы. З мармуру галовы. Разьвітацца з летам еду за паўсьвета. Між цьвінтарнае цішы помнік, ці аловак нашага паэта? Крэйда не для крэда: па краёчку Ялты ён рысуе парты, дзетак і Буквар, свой самотны твар… 3. Вечны аловак – ня зломак: малюе ўсё лепей. Ня ў склепе! Акрэсьліў: шлях на Поўнач ад Крыма блізкі зусім. Вырай у небе. Чытаю на крылах: Б а г д а н о в і ч А д а м а ў М а к с і м