Архіў нумароў:

Дзеяпіс

_____________________ Новыя выданьні на кніжных паліцах «Дзеяслова»	Уладзімер Арлоў. Усё па-ранейшаму толькі імёны зьмяніліся: вершы. – Менск: Логвінаў, 2009. – 104 стар. – (Кнігарня “Наша Ніва”). Наклад 330 ас. Уладзімер Арлоў не перастае зьдзіўляць чытачоў: кожная новая ягоная кніга адкрывае нам і новага Арлова. Асабліва – кнігі паэзіі. Вершы У.Арлова пазнавальныя адразу, па першых радках, па першых словах яго ня зблытаеш ні з кім: “калі я быў неўміручым//меў сонечную мару//стаць патолягаанатамам”... Вершы-споведзі, вершы-маналогі, вершы-гутаркі кранаюць сваёй глыбінёй і ўяўнай простасьцю: кожны так можа напісаць... Не, зусім ня кожны, а толькі Уладзімер Арлоў... Застаецца дадаць, што значная колькасьць вершаў новай кнігі знаёмая чытачам “Дзеяслова” па часопісных публікацыях сёлетняга і мінулых гадоў. Сяргей Астравец. Каты Ёзафа Ратцынгера: апавяданьні, эсэ, зацемкі, рэпартажы з Горадні. – Вільня: Інстытут беларусістыкі, 2009. – 248 стар. – (Кнігарня “Наша Ніва”). Наклад 200 ас. Мяжу, дзе заканчваецца Сяргей Астравец пісьменьнік і пачынаецца Сяргей Астравец журналіст, заўважыць амаль немагчыма. Проза ягоная ўяўна дакументальная, публіцыстыка – умоўна мастацкая... Асабліва гэта датычыць тэкстаў новай кнігі. Большасьць з іх друкаваліся на працягу апошніх дзесяці-пятнаццаці гадоў у тыднёвіку “Наша Ніва”, але ў адрозьненьне ад іншых журналісцкіх тэкстаў “на патрэбу дня” ніколькі не састарэлі, менавіта дзякуючы сваёй мастацкасьці. Гарадзенцы пазнаюць сябе і свой час у апавяданьнях і эсэ, у рэпартажах і зацемках – і некалі паставяць аўтару гэтай кнігі помнік. Анатоль Вярцінскі: выбраныя творы; Уклад., камент. А. Вяр­цінскага: прадм. В. Русілкі. – Мінск: Кнігазбор”, 2009. – 528 стар.: [8] с. іл. – (“Беларускі кнігазбор”: Серыя 1. Мастацкая літаратура). Наклад 1000 ас. Сорак шосты (!) том кніжнага праекту “Беларускі кнігазбор” склалі выбраныя творы Анатоля Вярцінскага, чыё імя не патрабуе каментароў і эпітэтаў: знаны, знакаміты, выбітны, вялікі... Анатоль Ільіч, паэт боскім талентам, адабраў у гэты зборнік сваё самае-самае: вершы, паэмы, дра­матургію, публіцыстыку, літаратурную крытыку. Але галоўнае – вершы, з якіх так і праменяць маладосьць і мудрасьць, любоў і жарсьць, сіла і моц, і неўтаймоўнае жаданьне: Знайсьці б які пакойчык кутні і там, забіўшыся ў куток, аддацца радасьці пакутнай – пісаць: радок! Яшчэ радок! Ніл Гілевіч: выбраныя творы; Уклад., камент. Н.Гілевіча: прадм. У.Конана. – Мінск: Кнігазбор, 2009. – 600 стар.: [8] с. іл. – (“Беларускі кнігазбор”: Серыя 1. Мастацкая літаратура). Наклад 1000 ас. Сорак восьмы (!) том кніжнага праекту “Беларускі кнігазбор” таксама сабраў і склаў сам аўтар – Ніл Гілевіч. Уладальнікам гэтай кнігі можна толькі пазайздросьціць: апроч выбраных вершаў, у адным томе яны маюць і славуты раман у вершах “Родныя дзеці”, і непаўторныя паэмы “Лодачкі” і “Заручыны”, і знакамітую аповесьць “Перажыўшы вайну”, і легендарныя эсэ пра славутых дзеячаў літаратуры, і... гілевічаўскую публіцыстыку... Зноў жа, “Дзеяслову” прыемна адзначыць, што большасьць твораў апошніх гадоў друкаваліся ў нашым часопісе. Сергей Дубовец. Русская книга: второе издание. – Минск: И.П.Лог­винов, 2009. – 132 стар. – Наклад 1000 ас. Гэтая кніга прайшла выпрабаваньне часам і зноў стала... кнігай. Перавыдадзены праз дзесяць гадоў зборнік тэкстаў Сяргея Дубаўца, напісаны для ягонага “рускага брата” па руску, ані ня страціў сваёй актуальнасьці. Гэта добра для аўтара, калі ягоныя кнігі не старэюць з часам. Гэта кепска для дзяржавы, калі сітуацыя ў ёй застыла настолькі, што час спыніўся. Падобныя кнігі, як верныя спадарожнікі, вяртаючыся да нас павінны абуджаць нас і прымушаць задумацца: штосьці, пэўна, ня так, калі боль не праходзіць... І няхай яны перавыдаюцца яшчэ ня раз, але не таму, што “ня страцілі актуальнасьці”, а як адбітак часу – таго... Юры Дракахруст. Акцэнты Свабоды. (Бібліятэка Свабоды. ХХІ стагоддзе). – Радыё Свабодная Эўропа/Радыё Свабода, 2009. – 430 стар.: іл. – Наклад не пазначаны. Радыё Свабода працягвае выдаваць зборнікі сваіх лепшых праграмаў. Гэтым разам пад адною вокладкай сабраныя перадачы “Пражскага акцэнту”, якія выходзілі ў эфір на працягу 2001-2009 гадоў. Сотні беларускіх палітыкаў і пісьменьнікаў, прадстаўнікоў улады і замежных эксьпертаў удзельнічалі штотыдзень у “круглых сталах” рэдакцыі, у спрэчках пра самыя надзённыя праблемы нашага сучаснага жыцьця: “парадоксы станаўленьня нацыі і дзяржаўнасьці, аўтарытарызм і змаганьне за дэмакратыю, геапалітыку і мараль...”. Большасьць гутарак, зьмешчаных у кнізе, правёў журналіст Юры Дракахруст. Віктар Казько. Дзікае паляваньне ліхалецьця: эсэ, публіцыстыка. – Мінск, Кнігазбор, 2009. – 360 стар. – (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменьнікаў “Кнігарня пісьменьніка”: вып. 2). Наклад 300 ас. Новая кніга вядомага беларускага празаіка складзена з эсэістыкі і публіцыстыкі апошніх гадоў. Вось толькі некаторыя іх назвы, якія яскрава сьведчаць і пра зьмест: “Азьвярэньне, амаль Крамлёўская гісторыя”, “Дзікае паляваньне каралёў сталіншчыны”, “Абуджэньне памяці”, “Так на Беларусі хаваюць прарокаў”, “Зазірнуць у вочы свайму “Я”, “Я вам ніколі ня хлусіў” і інш. Вастрыня і надзённасьць, боль за родную зямлю і краіну, мову і культуру – адметнасьць кнігі, як і ўсёй творчасьці Віктара Казько. Ірына Раманава, Ірына Махоўская. Мір: гісторыя мястэчка, што расказалі яго жыхары. – Вільня: ЕГУ, 2009. – 246 с.: іл. – Наклад не пазначаны. Незвычайная кніга – плён працы дзясяткаў людзей. Гісторыю знакамітага мястэчка Мір склалі расповеды-ўспаміны ягоных жыхароў, запісаныя і апрацаваныя студэнтамі і выкладчыкамі БДУ і ЕГУ. Найбольш падрабязныя расказы пра даваенныя “польскія” часы, самыя драматычныя – пра гады другой сусьветнай вайны і першыя пасьляваенныя... Праз усю кнігу праходзіць гонар жыхароў Міра за сваю “малую” радзіму, унікальную ня толькі дзякуючы знакамітаму старажытнаму замку. Павел Савоська. Апошні сезон: аповесці, апавяданні. – Мінск: Галіафы, 2009. – 398 стар. – Наклад 200 ас. Біяграфія Паўла Савоські – сам раман: “працаваў настаўнікам, экскаватаршчыкам, грузчыкам, плытагонам на лесанарыхтоўках у Сібіры, горным майстрам на Чукотцы, геолагам у старацельскіх арцелях “Дальняя” і “Мінерал”, займаўся бура-падрыўнымі работамі на Паўночным Урале, Казахстане і Латвіі, быў журналістам у газетах “Культура і “Кнігарня”...”. Ці варта казаць хто героі яго новай кнігі? Вядома ж, “людзі, якія трапляюць у складаныя ўмовы жыцьця... людзі неспакойныя, яны ня ўмеюць прыстасоўвацца, шчыра вераць у перамогу сьветлага...” У кнігу ўвайшлі тры аповесьці і трынаццаць апавяданьняў, якія не пакінуць чытачоў абыякавымі да лёсу і ўчынкаў герояў твораў. Міхась Скобла. Акно для матылькоў: паэзія і проза. – Мінск: Про Хрысто, 2009. – 312 стар. – Наклад 500 ас. Арфейны томік выбранага з твораў Міхася Скоблы склалі найбольш метафарычныя, вобразныя, узьнёслыя вершы зборнікаў “Вечны зьніч”, “Вочы Савы”, “Нашэсьце Поўні”, вершы “новага тысячагоддзя”, а таксама вянок паэтычных перакладаў – “галасоў з-за небакраю” ды ўзорныя эсэ – ураджайныя на шматасацыятыўнасьць, арыгінальнасьць і “паэтычныя парадоксы”. Такія, як “Быць нататнікам Бога” (пра Рыгора Барадуліна), “Акно для матылькоў” (пра Янку Брыля), а таксама эсэйныя гімнасьпевы пра Ніну Мацяш, Анатоля Вялюгіна, Рыгора Крушыну, Анатоля Сыса, Іну Снарскую, Юрку Голуба... Андрэй Федарэнка. Афганская шкатулка: аповесць, апавяданні. – Мінск: Літаратура і мастацтва, 2009. – 256 стар. – Наклад 2000 ас. Новая кніга вядомага празаіка выйшла ў серыі “Пераходны ўзрост”, што і абумовіла яе зьмест: аповесьць і апавяданьні для старшакласьнікаў. Займальны дэтэктыўны сюжэт, незвычайныя прыгоды галоўных герояў-падлеткаў робяць аповесьць “Афганская шкатулка” файным чытвом ня толькі для дзяцей... Лірычныя апавяданьні годна дапаўняюць кнігу і паказваюць рознабаковасьць творчасьці і таленту Андрэя Федарэнкі.