12/24/2013 

Àðõ³¢ íóìàðî¢:















































































































Âàñiëü Áûêà¢. 1924 - 22.VI.2003
Êàòàëîã TUT.BY





Ðûãîð Áàðàäóë³í

_____________________
Âåðàñîâàå.
Âåðøû

Âûñîêà...

Íûå âûñîêà ñàìàë¸ò,
ßê çóá ñüöÿìíåëàãà íåáà.
Íî÷ çàõâàðýëà çàáûòàé õâàðîáàé –
Ïàâåòðàíàþ òðûâîãàþ.
Íåáó äà ø÷àê³ ïðûêëàñüö³
Ãðýíëàíäûþ òðýáà.
À ÷àëàâåê ö³ áóäçå áàëåöü çÿìë³,
ßê çóá àïîøí³, ¢âîãóëå?...


Àïòûì³çì

Íÿ ¢ãíàööà çà ðýåì,
Äû ÷óåì êàðøýíåì,
Øòî íàì íå ïàçáûööà äàí³íû.
Õâàðýåì, ñòàðýåì,
²ìøýåì, ö³øýåì.
Õà¢òóðû ¢æî, ÿê
²ìÿí³íû...


Âÿäçüìàðñê³ òðûïö³õ

ϸòðó Êóõàðñêàìó
²
Ïÿðñüö¸íàê âåäçüìàðà íåãàâàðê³ —
Æûâû ë³õòàð â³äóø÷àå ðóê³,
Øòî áà÷ûöü ïàä çÿìë¸é
I ïðàç âÿê³
Çàáûòû êëàä ³ êëîïàò íåçàáûòû.

Êëàä ðóõàåööà,
Ñòðàõ ÿãî ïàñå.
²ðæàâà ïàä ñòðàõîé ³ìæû
Êàñå.
Çàêë¸íó íå ¢òà³ööà ³ ¢ ðàñå,
Àä âåäçüìàðà,
Øòî ñëîâó çäࢠ³ñïûòû.

Ïÿðñüö¸íàê, ïî¢íÿ, ñ³òà,
Êðîïëÿ, ãóê
Êðóãëÿâÿööà êàëÿ áÿññîííûõ ðóê.
Íàáë³ç³ööà äà êðóãà ïíåööà ëóê.
Ìà¢÷ûöü âÿäçüìàð.
Çàäóìàë³ñÿ ì³òû...

II
² ïðà÷ûñòàå ñëîâà
Øàë¸íóþ âåäçüìó êàðàå.
Âûâ³âàåööà íåäçå âåäçüìà
Íà çàïàëåíûì òóò àãí³.
² íà øû³ ç ïÿêåëüíàãà æàðó êàðàë³,
I ñìàëà çàê³ïàå ¢ êîæíàå äàëàí³.

I, ÿê òûì³ ãàäçþêàì³,
Ðàçüíÿâîëåíûì³ âàëàñàì³
Ïíåööà ¢ çëîñüö³ ïðûïàñüö³
Äà çüáåãëàé çÿìë³.
Çâàð’ÿöåëûì³ âåäçüì³íûì³ ãàëàñàì³
Ïåðàõðûïëà êðû÷àöü áàëþ÷ûÿ âóãàë³.
Óâàáðà¢øû ¢ ñÿáå íàñëàíüí¸,
Âîãíåëîáû
Âóãàë¸ê, äàãàðàþ÷û,
Ðîá³ööà, ÿê âàëóí, öÿæê³.
I äà âåäçüìû íàñëàíûÿ ¸é õâàðîáû
Âÿðòàþööà,
Ëþòóþ ðàçüäç³ðàþ÷û íà êóçëàê³.

Âóãàëüêîì òûì ïðàá³öü
Ìîæíà øûáó ãëóõóþ
Ó âàêíå, äçå çàêë¸í
Âÿðî¢÷ûíû öåìðàäç³ ¢å.
Ñëîâà õî÷à ìà¢÷àöü
I ñàìî ¢æî øêàäóå,
Øòî äàâåðûëà íåêàìó òàÿìí³öû ñâàå...

III
² ðàñ÷ûí³ëàñÿ äàìàâ³íà.
Áàáóëÿ ¢ ¸é ìàëàäçåöü ïà÷àëà.
I ñóêíÿ ÷îðíàÿ, ÿê àáëà÷ûíà,
Âÿäçüìàðêó çãðàáíóþ àáâàëàêëà.

I ¢íóê óáðà¢ñÿ ó áåëàå áåëüëå,
Ñàòêàíàå ç ðàí³øí³õ òóìàíî¢.
Ãàë³íû çäðàöüâåëûÿ àäóáåë³ —
Àðýë³ õðûïëûÿ ö¸ìíûõ ñíî¢.

... I ¢íóê ïàõîäíþ ¢ ðóöý òðûìàå –
Ãàðà÷óþ çîðêó âûñîêà íÿñå.
Çüí³êàå ¢ íåçíàíü äàðîãà êðûâàÿ.
I ñòûíå ðàñà íà íÿáåñíàé ñòðàñå.

Íà òîé äàðîçå,
Øòî íåäçå ¢í³çå,
Ðàñòóöü ïëÿ÷ûñòûÿ âàëóíû.
² êðàþ êðûâ³öêàìó
Ó ñîíå÷íàé ðûçå
Ïàêëîíû ø÷ûðà á’þöü ïåðóíû.

Àõî¢öàì³ íàñê³õ áàãî¢ ïàãàíñê³õ
Ñòóïàþöü ñüëåäàì
Äâàíàööàöü âà¢êî¢.
² çîðöû âÿòðû íå äàþöü ïàãàñíóöü.
² ¢ñ¸ çðàçóìåëà ãàìîí³öü âàêîë...

Óëàäç³ìåð ³øíå¢ñê³

Ìàñòàê —
¨í âàð’ÿò ó çàêîíå,
² âóñ ïàíàâ³òû ïàäçüìå —
I çðîá³ööà ìóëêà íà òðîíå,
I òðîõó ¢çäûõíåööà ¢ ÿðìå.

Ðóêàì³ ÿãîíûì³ æàð áû
Çàãðýáñüö³ õàöåëàñÿ òûì,
Õòî íåáóäàñÿæíûÿ ñêàðáû
Çüìÿíÿ¢ íà àêðýñüëåíû äûì.

¨í ç êðýìåíÿ æàðñüöü âûêðàñàå,
I ïûðñêàå ç ³ñêðû ñüëÿçà.
ßìó ïàòóðàå êðàñà ³
Ñûõîäç³öü ñüâÿòëî ç àáðàçà.

Ìàñòàê —
¨í ðûñàê ó çàãîíå,
Ïàäêóòû ïàêóòàé âÿêî¢.
Äëÿ çà¢òðà çàéçäðîñíàå ñ¸íüíÿ
Ø÷àñüë³âûõ øêàäóå ïàäêî¢.


Õàòí³ê

Ç Âåðàñîâà÷ê³
Ç íàì³
Ðàçàì ñà ñíàì³ ïåðàÿçäæà¢
Ç Âåðàñîâà÷ê³ âåðàñàì³ ¢õóòàíàé.
Ïàäïåðàçà¢øûñÿ êîíñê³ì³ ïóòàì³,
Áîñóþ ãàëàâó ïàäñòà¢ëÿ¢ äàæäæàì.

Àñ³ðàö³ë³ñÿ ¢ñå áåç ÿãî —
Ðý÷êà Êðûâóõà, Âà¢÷ýíñêàå âîçåðà.
Ìëå÷íû âàëóí íàìàãà¢ñÿ äà ïîçüíÿãà
Çðóøûöü ñÿáå ñà ñïàêîþ ñâàéãî.

Õàòí³êó öÿæêà àáæûööà áûëî,
Åëà õëóñüíÿ é ì³òóñüíÿ ìåñòà÷êîâàÿ.
Ãðýëà ñÿáå áðóêàâàíêà ïàäêîâàì³.
Ç íåçíà¸ìàé òðûâîãàé äðûæýëà ñüâÿòëî.

... I äàãýòóëü
Äà íîâûõ íà÷ýé ³ ðàí³ö
Âûêíå ïåðàòóðáî÷àíû õóòàðàíåö...

Àí³êîìó

Ïðàãíåööà àáðàñåöü
Çàïûëåíàìó áàëüøàêó.
Íåöÿðï³ööà â³ñåöü
Ïàêàìå÷àíàìó ï³íæàêó.

Ìðî³ööà àáëÿñåöü
Âûêàð÷àâàíàìó ëÿäó.
Õàïàå äàñüâåöüöÿ ëûñåöü
Óòóìàíåëàìó äàëÿãëÿäó.

Ðóï³öü ø÷ûðàñüö³ ïàï³êàöü
Ðàçàìëåëóþ ñòîìó.
Ç òûì çâûêàöü,
Øòî ìóñ³öü çüí³êàöü,
Íå ñüïÿøàåööà àí³êîìó.


Íå çüäç³¢ëþñÿ...

Íå ñüïÿøàþööà íåøòà
Ïðûñüí³ööà ìíå
I ëàáàòû Ïÿðóí,
I Ìàðîç öûáàòû.
Çàñòàë³ñÿ ¢ ìàì³íàé ñòàðàíå
ϳëíàâàööà ìà¸íòêࢠñâà³õ
Ìàãíàòû.

Ç ³ìåì Õàòí³êà,
ßê ç êóäìåíåì õàäæó,
Âûìà¢ëÿöü óñëûõ áàþ÷ûñÿ.
«Ë³ñÿ, ˳ñå», —
Íà âóõà øàï÷ó Äàæäæó.
Ãðàäó ïðàøó:
«Íå ðàçüá³ñÿ, Áûñþ».

Íà àäíîé çÿìë³
˸ñ äàçâîë³¢ æûöü,
Ó ÿêóþ ¢ðýøöå âÿðíóñÿ.
Íå çüäç³¢ëþñÿ,
Êàë³ ¢ Ëåñóíà çàäðûæûöü
Ïà àçÿáëàé ðàñ³íöû
Íà êîæíûì âóñå...


Äàðý÷û

Àæ ãðûì³öü ëÿñíàÿ ñòàðàíà,
Äîëó ïðàã³íàþööà íÿá¸ñû,—
Ãýòàê êàøàëü
Ïåðûöü Ïåðóíà.
Ïàõàäç³¢ ñòàðû ïà õìàðàõ áîñû.

Øìàò ïàðàä ïàãàíñê³õ,
Äû ç óñ³õ
Ïðûãàäàëàñÿ àäíà äàðý÷û:
Êàá àäðàçó êàøàëü ïåðàö³õ,
Òðýáà ãðûìíóöü êóëàêîì ó ïëå÷û.

Áóäó äçåäà ðàòàâàöü õóò÷ýé.
Òîëüê³ ÿê äàïàñüö³ äà ïëÿ÷ýé?


Àäêàæû

Ç ïàøàíàé ÿäóöü íàñ,
ßê õëåá àðæàíû,
Ìàíåðûñòûÿ ãîñïîäà,
Êàâàëåðûñòûÿ ïàíû.
À ìû,
Çüíÿâåðàíûÿ ñïàäàðû,
Íå ãàñïàäàðû
I ¢ ñâà³ì äâàðû.

Ö³ ãýòà íàêàíàâàíà íåáàì
Áûöü íåêàìó õëåáàì,
Êàá æûöüö¸ íå çüâÿëîñÿ.
Àäêàæû,
˸ñå...


Ñüìåëàÿ ïÿø÷îòà

Âÿíê³ öûáóë³, ÿê âÿíê³ ñàíåòà¢,
Ñïëÿòàëà ìàìà ¢ ÷ýñüöü êðóòîé ç³ìû.
Íå ðàññàêðý÷âàë³ ñâà³õ ñàêðýòà¢
Àïîøí³ÿ àõðûïëûÿ ãðàìû,
ßê ñüë¸çû âûêðàñàöü ç âà÷ýé ïëàíåòà¢,
ßê ç ìðîéíûõ õìàð óçâîäç³öü öåðàìû.
² ñìóòíû âåòàõ âåäࢠñüöåæê³ ëåòà¢,
ßê³ì³ éøë³ íà÷ëåæíûÿ äûìû.
Õîöü ïàä ñòðàõîé õàïàëà ¢ñ³ì ãàðêîòû,
Äûê êàá íÿ çãëîö³ë³ íàø íîæ ñóõîòû,
ßãî êàðì³ë³ âîñòðûì, ÿê ¸í ñàì.
Öûáóë³ ñüïåëàé çàëàòûÿ ñîòû
Íå øêàäàâàë³ ñüìåëàå ïÿø÷îòû
ͳ ñòîìëåíûì, í³ ìàëàäûì ñüëÿçàì.


Ðàäà¢í³öà

Ðàäà¢í³öà...
Ðàäàâàööà ö³ íå òàìó,
Øòî ðàäî¢êó òëóìë³âóþ àäáûâàåø,
Øòî ïàêëîíû àïîøí³ÿ àäá³âàåø
Ãàñüöÿâàíüíþ çÿìíîìó ñâàéìó.

Ðàäà¢í³öà...
Ðàäà í³öà ÷àëî
Íàõ³íóööà ëÿ ö³õàãà ¢çãîðêà,
Äçå ïàëûí ïðà÷ûíàåööà ãîðêà,
Äçå ñàìîòó ¢áàê³ ïàâÿëî.

Ðàäà¢í³öà...
Ðàäàâîä íàãàäàöü
Ïðà ñÿáå íå çàáóäçå ìà¢êë³âà.
Æîðíû õìàðà¢
Ñðàáðûñòàãà ìë³âà
Ïðîñ³öü çìðîê íà äóøó íàãàéäàöü,

Ðàäà¢í³öà...
Ðàäàâîä äà¢í³íó
Ö¸ìíûì³ àïà¢å êàðàíÿì³.
Öåíü çàáûòàé äóøû àêðûÿå,
Àáàïåðøûñÿ àá òðóíó.


×ûé?..

Ç óñïàì³íࢠçàìðîåíûõ
Âûïëûâàþöü áûëûÿ êðàñóí³
Ó ïðàìåíü÷ûêàõ çìîðø÷ûíàê,
Ó ñìóçå ñ³â³çíû.
Ãýòà ñïîäçå¢ ðàçãóáëåíû
Ç íåçàáûòàé âÿñíû àäðàñóå
Äà ìà¸é íåïàìûñíàñüö³
˳ñò çàêàçíû.
˳ñò ïàñüïå¢ àáûéñüö³
Äîëû ðîñòàí³, ¢çãîðê³ ÷àêàíüíÿ,
Äࢠçàäóìàööà ìíå,
Ö³ ïà÷ó¢, ö³ çàñòà¢, ö³ ñóñòðý¢,
À íàä ëóãàì ñïàêîþ
³ñüíå êàíÿ çüí³êàíüíÿ,
ßê ïûòàíüíå ñüâ³òàíüíÿ,
×ûé ñóì ïàñòàðý¢?


Òðûìàåìñÿ...

Ñïà÷àòêó ïî¢íÿþ,
ßê êàðàâàåì,
Æûöüö¸ ñóñòðýíå ø÷îäðà,
À çàòûì
Àêðàé÷ûê âåòàõà çà íåáàêðàåì
Ïààáÿöàíû áóäçå,
Äû íÿ ¢ñ³ì.

Ïðàëåñê³ çîðàê,
Ïîç³ðê àïðàìåöüöÿ
Ïðûöåìðûöü âå÷àðîâà
Ñ³í³ äûì.

Òûì ³ òðûìàåìñÿ
Íà ãýòûì ñüâåöå,
Øòî õî÷àì æûöü ïà-íîâàìó
Íà òûì...


Àäõ³íóöü íåáàêðàé...

Ó êàìåíåëîìíÿõ ìàçãî¢
Äóìêà áëóêàöü ïà÷ûíàå
Óïîöåìêó áåç ë³õòàðà.
À ñüöåí³ ïàãàíñê³õ áàãî¢
Äàïëûâàþöü ó çà¢òðà ÷à¢íàì³,
Ïàäàõâî÷âàþ÷û øòóêàðà
Àäõ³íóöü íåáàêðàé.
Êàá àä÷óöü õàëàäý÷ó ñïðàäâå÷÷à
I ãëûá³íþ ö³øûí³.
Òîëüê³ ïÿêó÷û àä÷àé
Çâàð’ÿöåëàé çîðê³ òðàïå÷à
Áåñïðàáóäíà ¢ áÿñïàìÿöüöÿ
Íà äàëàí³...
Íåïàäóëàäíû

Íåïàäóëàäíû òîé êàñå,
ßêàÿ ¢ñ¸ æûâîå êîñ³öü,
Öÿðïë³âà ÷àñ ñÿáå íÿñå,
ͳêîãà ïàìàãàöü íÿ ïðîñ³öü,

Àí³ ñÿáðî¢, àí³ ðàäí³
Íÿìà ¢ ðàçâàæë³âàãà ÷àñà.
Íà ñïàäêàåìöà ö³øûí³
Òðûâîãà ïàç³ðàå ëàñà.

I ñàì ñàáå ñüìÿåööà ÷àñ,
I ñàì ñâภêóíåæûöü ãîðà.

Íå âûñòà¢ëÿå íà ïàêàç
Ñâàþ çüíÿìîãó íåïàêîðà.


Ïðûéäçå...

Áàÿööà êâåòê³ àáðàç³öü äîë,
Äàëåé óöÿêàå íàñòðîé ïàíûëû,
Êàë³ àáí³ç³ööà ìóñ³öü àí¸ë,
Êàá íàì íàïîìí³öü
Ïðà íàøû êðûëû.

Ç ÿê³ì³ ìû ¢ ãýòû ñüâåò ïðûéøë³,
Êàá ë¸òàöü íÿ òîëüê³ ¢ ìðîÿõ,
Äû ¢ïàðòà ìû ïðûðàñüë³ äà çÿìë³
Ó õìàðíûõ ñâà³õ íàñòðîÿõ.

I êðûëû ñâàå çüíåáûë³,
I âàêîë
Áÿñêðûëà ëÿæàöü íåáàñõ³ëû.

I ë¸òàå òîé,
Äà êàãî àí¸ë
Àäíîé÷û ïðûéäçå
Ïðûìåðûöü êðûëû...


Äàìà¢ëÿþööà...

Ç ãàë³íࢠïàìÿö³
Àïàäàå ë³ñòîòà ³ì¸íà¢
Ñÿáðî¢ ³ çíà¸ìûõ.
Òîëüê³ ³ì¸íû êðý¢íûõ
Áàëþ÷à òðûìöÿöü
Íà ãàë³íå äóøû.
Ãýòà ÿíû äàìà¢ëÿþööà
Ç íÿá¸ñàì³ ëåòóöåííûì³
I íå ïóñêàþöü ðàäàâîäíàå äðýâà
Ðàñüö³ ¢ çÿìëþ,
Äà ÷àñó...


Íà õóòàðû...

Íà õóòàðû íàñòðîþ
Äàñþëü ³õ òðîå —
Ìàìà Êóë³íà,
Áàáà Ìàëàíüíÿ,
Êîò ̳ðîí.
Êîæíàÿ õâ³ë³íà
Ç âå÷àðà äà ðàíüíÿ
Ñüïÿøàåööà ïàä íåáàçâîí
Çàòóë³ööà,
Êàá íå çàìãë³ööà,
Óöÿ÷û àä ÷àñîâàñüö³.
Íà õóòàðû,
²ìÿ ÿêîãà ö³õóòêà
Ðýõà
Ïà ñêëàäàõ âûìà¢ëÿå
Âå-
ðà-
ñî-
âà÷-
êà...


I íàäçåþ ìàå...

Óñ¸ öüâ³öå.
² ¢ ïàäçÿêó íÿá¸ñàì
Ó ïðàêàâå÷íûì çÿë¸íûì õðàìå
Ñàñíà òðûìàå öåíüê³ÿ ñüâå÷ê³
Çàöåïëåíûÿ ñîííûì ñüâÿòëîì.
Óñ¸ öüâ³öå.
² íàäçåþ ìàå
Íà ïðàöÿã,
Íà ñïàãàäó ÷àñó.
Óñ¸ öüâ³öå.
Ñïàêîðâàåööà ëàãîäçå.
Ñàëàâåé ñàëîäç³öü ãàðêîòó æûöüöÿ.
Çÿçþëÿ ë³÷ûöü ñòàãîääç³...
Ñàðîêà ñâîé öåíü íÿñå íà õâàñüöå.
Óñ¸ öüâ³öå...


Àääàâàöü...

Ãàäû çÿìíûÿ —
Íà âàäçå êðóã³.
Çüìÿòàå ÷àñ
̳òðýíãࢠíàøûõ ñüìåöüöå.

Æûöü —
Çíà÷ûöü Áîãó àääàâàöü äà¢ã³.
Õòî áåç äà¢ãî¢,
Òàãî íÿìà íà ñüâåöå.

Êàðîòêàÿ ñüöÿæûíà äà áÿäû.
Äàðîãà äà áÿñõìàðíûõ äç¸í
Äà¢ãàÿ.
Íàñ äàãàíÿþöü íàøûÿ ñüëÿäû,
Êàá íàãàäàöü,
Øòî ìû æûâåì äà¢ãàì³.

Ðàêà íàíî¢
Øóêàå áåðàã³.
Áóöÿí ëàäçüáóå
Ãíåçüäç³ø÷à íà êîëå...

Æûâûÿ ìîãóöü àääàâàöü äà¢ã³.
Òàìó æûöüö¸ é íÿ ñêîí÷ûööà
ͳêîë³!


Øóêàöü...

Íåïàäóëàäíàÿ í³êîìó
Ç óñ³õ äàðîã, ç óñ³õ òðûâîã
Äóøà âÿðíóëàñÿ äàäîìó
Íà ñâîé ìóðîã,
Íà òîé ïàðîã,

ßê³ õàöåëàñÿ êàë³ñüö³
Ïåðàñòóï³öü øòî íàéõóò÷ýé.
Ñüöÿæûíê³ õ³òðûÿ êëÿë³ñÿ,
Øòî àäâÿäóöü àä çëûõ âà÷ýé.

À ïðûâÿë³ ¢ ñüëÿïóþ çâàäó,
Ó ïàëàõë³âóþ ìàíó.
² ¢ïàñüö³ ¢ íîã³ äàëÿãëÿäó
Àä÷àé äàçâîë³¢ âàëóíó.

Àäîëå¢øû çÿìíóþ ñòîìó,
Ïà÷ó¢øû ñóì çàõìàðíûõ ñòðîì,
Äóøà âÿðíóëàñÿ äàäîìó
Øóêàöü,
Êóäû ¸í äçå¢ñÿ, äîì?..


Àëü-
áîìíàå

˳ñòàïàäç³öü íàñòðîé
Äðàáÿç³íêà ëþáàÿ.
Ìíå öÿáå íå õàïàå,
ßê êàíþ ìóðàãó.
Íå òóæó, íå óñûõàþ,
Íå ³ðæó, íå ¢çäûõàþ,
Íå çäûõàþ,
Íÿ âåäàþ ñàì,
Ö³ êàõàþ.
Âåäàþ —
Áåç öÿáå íå ìàãó!


²ìÿí³íû...

ß äîìà...
Òóò êîæíàå äðýâà — ðàäíÿ.
Íÿá¸ñàì íàä ìàì³íàé õàòàé âûñîêà,
I êàá íå ïðàñïࢠ³ìÿí³íû äíÿ,
Íà äîñüâ³òêó áóäç³öü ìÿíå ñàðîêà,

Äçÿêóé ¸é!