Генадзь Бураўкін

_____________________ Яшчэ ня вечар. Вершы	* * * Здавалася б, Пражыта ўжо так многа, Што можна ўсё наперад угадаць. Але жыве ў душы маёй трывога Аб невядомых будучых гадах. Што прынясуць яны ў наш край панылы, Што пакладзе на ім наш век ліхі – Ці новыя дачасныя магілы, Ці ясныя і шчасныя шляхі? Ці хутка наша веліч уваскрэсьне? I што пачуе ўвесь абсяг зямны – Матуліны няскончаныя песьні Ці звонкія чужыя кайданы?.. Чаго цыбаты белакрылы бусел Дадому прылятае ўсё радзей?.. Я за сябе даўно ўжо не баюся – Баюся за Радзіму і дзяцей... * * * ...А нашы дрэвы, Нашы рэчы Жывуць на сьвеце пасьля нас. У іх куды мацней, Дарэчы, Зямной трывучасьці запас. Яны ня ведаюць маралі. І пасьля здрад людскіх Яны Так і стаяць, Як і стаялі, Ці – пад вакном, Ці – ля сьцяны... І ўсё ж, Я спадзяюся ўпотай, Што ў гарачынь І ў халады Яны Наш кожны стогн І дотык Хаваюць моўчкі праз гады. І, можа, ў тым таксама шчасьце, Што ўсё, З чым мы жылі ў свой час, У што пасьпелі сэрца ўкласці, Не памірае пасьля нас... * * * Калі пражытыя гады Зьбяром усе да кучы мы, Дык, можа, ўбачым: Сапраўды Мы добра надакучылі Бярозам тым, Што каля нас Пасьпелі ўжо састарыцца, І тым сарокам, Што з-за нас Ужо даўно ня сварацца, І сьцежкам тым, Што столькі год Тапталі ўдзень і ўвечары, I зоркам, Што ў часы нягод Надзеі нам падсьвечвалі, І рэчцы той, Што пад гарой Булькоча заклапочана, І песьні, Сумнай і старой, Што так і не закончана, І храму, Што ўцалеў ад куль І ўзнёсься ўвысь над кручаю... Ну, а вось мне, Дык і дасюль, Жыцьцё не надакучыла... * * * Мы ўрэшце ўсе адыдзем – Я і ты – У незямное царства нематы, Адкуль ніхто ня вернецца назад. І будзем там – Бяз званьняў і пасад – Нанова прыглядацца да ўсяго: Былога, Незабытага, Таго, Чаго ўжо ні паправіць, ні зьмяніць... І там ніхто ня здолее зманіць. Ён збудзецца, Той непазьбежны цуд, Калі паклічуць нас на Боскі суд І ўрэшце праўда – Хочаш ты ці не – Адкрыта ў вочы кожнаму зірне. Хоць там пагроз не прагучыць зусім, Ты сам сабе прызнаешся ва ўсім, Сам назавеш сумленна ўсё як ёсьць – І страх, І зайздрасьць, І хлусьню, І злосьць. І не папросіш літасьці, Бо ты З дзяцінства чуў пра гэты суд сьвяты... Дык дай нам Бог, Нібыта пры жыцьці І там да сябра сьмела падыйсьці!.. * * * На зямлі даўно сьвятых няма – Кожны хоць бы трошкі ў нечым грэшны. І ніякі пост або намаз Не ачысьціць грэшных душ дарэшты. Кожны з нас нясе – І ці ж адну? – Да нябеснай немінучай брамы Горкую міжвольную віну Перад Богам і перад сябрамі. Хто нам скажа, Ці пасьпеем мы Хоць аднойчы стаць перад бажніцай І ў шчасьлівы, ачышчальны міг Шчыра ўсё прызнаць і павініцца? Можа, І даруецца прытым Нейкая правіннасьць ці дзівацтва... Дзе ўжо лезьці ў сваякі сьвятым – Добрымі людзьмі хаця б застацца... * * * Кажуць, І ў нашым краі Ёсьць чорная глухамань, Дзе моўчкі жыцьцё памірае, Дзе кладкі зацягвае твань, Дзе поле даўно не ворана, І не прыбраны лаўжы, Дзе воран ляціць да ворана, А воўк да ваўка бяжыць, Дзе квакаюць жабы сытыя, І плодзяцца сьлімакі, Дзе злосна гадзюкі сыкаюць, І рохкаюць грозна дзікі... Я гэткай ня бачыў мясьціны, Але з некаторай пары Мне багнаю, Цьвільлю І цінай Ня раз патыхаюць вятры І ў прыцемку шэрым здаецца – Крадзецца балотная здань, І душыць збалелае сэрца Дрымучая глухамань... * * * Гэткі ў сьвеце адвечны парадак, Што прыходзяць асеньнія дні, Калі болей няма ўжо загадак, Засталіся адгадкі адны. І крыло сваё бусел падставіў Пад вятры на далёкай мяжы. І няма ўжо ніякіх падставаў Пра вясновыя сны варажыць. Ды, хоць дзень павуцінкаю тонкай Спавівае смугу і журбу, На лугах столькі позьніх рамонкаў Што ня варта канчаць варажбу. Красавіцкі дождж Доўгачаканы красавіцкі дождж З дарогі лісьце прэлае змывае І па зямлі халоднай басанож Бяжыць насустрач маладому маю. Маўклівую зімовую тугу Перад сабою гоніць безупынку. І раптам пакаўзнецца на бягу, Пад кроплямі ня згледзеўшы ільдзінку. Буйны капеж павесіў на сасну, Загруз у глейкім прыдарожным брудзе І ўрэшце ціха ў лужыне заснуў, Пакуль яго вясновы гром разбудзіць... Сьпёка Соннаю мухаю сноўдаюся па паўдзённаму скверу, На лавачцы пад разамлелымі дрэвамі сумую па ценю. І ніколькі ня веру Ні парасону, Ні вееру – Проста пад сонцам пякучым пацею. Смажуся на патэльні гарадскіх плошчаў. Разяўленым ротам хапаю хвалі нагрэтага ветру. І ў адчаі пытаюся ў Бога: «Навошта? Навошта такая сьпякота? Я ніяк не дапетру.» Смуроднай гарачынёю патыхае асфальт прасьпекта. На ягоным бяздымным кастры я, здаецца, ужо дагараю... І раптам усё разумею: Гэта нас прывучаюць да пекла! Бо хто ж і завошта, скажыце, нас запросіць да раю?.. * * * Блакітным слупом аж да неба ўздымаецца дым. Ні ветрыка. Позьняе вогнішча ціха чадзее. Пяюць салаўі. І так хочацца быць маладым! І першая зорка ўсплывае, Нібыта надзея. Зусім недалёка вясёлыя крыкі чутны. І пыл асядае На бойкай вясковай дарозе. Уткнуліся ў бераг насамі Пустыя чаўны. І люлькі свае Раскурылі дзяды на парозе... А я – Як чужы, Як ня свой Ні адным, ні другім. Самотна сяджу Ля сатлелага недагарка... Пяюць салаўі. Адплывае за возера дым. І зорку Закрыла лятучая лёгкая хмарка... * * * Курлычуць журавы над голай нівай. Да сонца павуцінка паплыла. І сам я – Частка восені журлівай, Хмурынка ля бусловага крыла. І для мяне гаі адшапацелі, І адцьвілі рамонкі між атаў. Свой горкі дым касьцёр асірацелы Па жоўтаму іржышчу распластаў. Я ў невядомы край не адлятаю, Але нуды пазбыцца не магу. Мне намятае Замяць залатая На сэрца палыновую тугу... * * * Капае, капае дождж. Кроплі аб шкло разьбіваюцца. Восень сумуе... А ўсё ж Летнія мары збываюцца. Мокрыя шаты садоў Перагукаюцца весела – Зыркія поўні пладоў Яблыня шчодра разьвесіла. Вецер гуляе ў тарпах, Зжатае поле парадкуе, Кропу дасьпелага пах Носіць нясьмела над градкамі. Хоць паніжэў небакрай, Кінуты песьнямі звонкімі, Змоўклы рабінавы гай Сьвеціць чырвонымі гронкамі. Лета За рыжыкаў кош З лесам ніяк не расплоціцца... Капае дождж. Ну і што ж? Хай сабе восень клапоціцца... * * * Не шукаю адмыслова, Не прыладжваю ў радку – Да мяне прыходзіць слова Сам ня ведаю Адкуль. Без пакутлівага болю, Без выседжваньня ў цішы, Проста так, Само сабою, Раптам выпырхне з душы. І пасьля я сам зьдзіўлюся, Як, Бяспамяцтву на зло, Ці ад казак, Ці ад гусьляў, Ці ад сноў Яно прыйшло. І разгадваць буду вечна, Хто мне болей дапамог – Ці то вецер, Ці то вечар, Ці то маці, Ці то Бог... * * * Яшчэ ня вечар, мілая. Яшчэ ня вечар. Наперадзе ў нас тысяча сустрэч. І будзе бэзам новы май расквечаны. І салаўі аглушаць насамрэч. І ўзыйдуць зоркі раньнія над вязамі. І ты даверыш Сон майму плячу І тыя словы, Што яшчэ ня сказаны, Табе я нечакана прашапчу. І засьмяецца маладзік у фортцы. І вернецца блакітны вецер наш... А калі раптам нешта не паўторыцца, Ты літасьціва тое не заўваж. І не бяда, Што бэз цьвіце ня вечна І лісьце асыпае вяз ня раз... Яшчэ ня вечар, мілая. Яшчэ ня вечар. Вясна яшчэ не разлучыла нас...