Архіў нумароў:

Валярына Кустава

_____________________ Казка для дарослых. Вершы	МЯККІ ЗНАК, АЛЬБО КРАІНА З МАЛЕНЬКАЙ ЛІТАРЫ Не дазволю трапіць у пастку — годны заклік, трывалы, рэзкі: «Сабяру мой народ я па частках, па фрагментах Сафійскай фрэскі!..» Са школьных вершаў, 1999 Нам так патрэбны словы, што ў час душу абудзяць. І вернуць небу мову, а годнасць вернуць людзям. Са школьных вершаў, 2000 Стаю адзін на разлеглым пляцы. На брукаванцы – выкрыжаваная крэйдай вялікімі літарамі – паўстае мая вера: Я — беларус. Бялявы хлапчук выбягае са школы пасля чарговага ўрока беларускай мовы, на якім вучылі правапісу мяккага знака, паўтарае ўслых прыклады: «Зьнявага — змаганьне — стагодзьдзе...» — Прабачце, у вас памылка, — дакорліва ўсміхаецца ён, падбірае кавалак адбітай чырвонай цэглы і дамалёўвае значок да майго надпісу: — Я — беларусь! — задаволена дэкламуе маленькі настаўнік і весела шпацыруе далей. І зноў я адзін на вялікім пляцы. Мо сапраўды, я адзін — народ. Я — беларусь. Я — краіна з маленькай літары. 2001. Менск * * * Зямлю, што чужыніцца родных дзяцей, мы, любячы, называем Радзімай. Дзяўчыну, што здраджвае найчасцей, у нашых сненнях мроім адзінай. Жыццё — толькі марнасць? — дзеля жыцця. Маршрутам адвечным: ад краю да краю. Мы, людзі боскага ліцця, блукаем... 2009. Пінск-Менск * * * “Ма” — пракрычыць дзіця, забыўшыся на яшчэ адно “ма”. “Ма...” — прастогне жаўнер, не паспеўшы дагаварыць апошняе “ма”. “Ма”, — дапіша за яго першакласнік першае сваё слова “Радзі...”. “Ма!” — я паўтару тройчы за тых, хто не паспеў: “Мама! Мама. Мама...” 2002-2009. Менск НАРАДЗІ БЕЛАРУСЬ! Нарадзі прэзідэнта. М. Мартысевіч Людцы, людцы! Еўропа цяжарная! Рукі ў бокі – ідзе ўрачыстая, падпяразаная дзяржаўнасцю, ва ўсе цэнтры свае вачыстая! А пад сэрцам дзіцятка пхаецца, у маленькім сусвеце скутае. За сваё, за жыццё барукаецца: прыйдзе, прыйдзе палёгка хуткая. Свет вялікі — і хочацца й колецца: але йдзі парадзіху прымусь!.. За здароўе Еўропы моляцца: «Нарадзі, нарадзі Беларусь!» 2009. Швецыя, Готланд * * * Здранцвеюць вусны – буду вачыма гаварыць. Выкажу вочы – буду рукамі глядзець. Прагледжу рукі – буду сэрцам вітацца. Развітаю сэрца – буду душою біцца. Разаб’ю душу – буду... Проста буду. 2001-2006 * * * Я сякерай секануў пад асіну – і асінаю мяне падкасіла. Я схапіўся за касу – і да траваў. Перакульвала ў траве злева ўправа. Я ўчапіўся за крыло – ды чужое. І ўзляцеў анёл з зямлі ў маім строі. Я ж застаўся ў два крылы, два дыханні. Мне, крылатаму, з зямлі пець вяртанне. 2009 * * * У дзень 50-годдзя Анатоля Сыса Уладзімір Някляеў усклаў на яго магілу готландскую ружу – ад мяне. Белая птушка мінае нават у небе мяне. Хто адгукнецца – не знаю. Любы, ты чуеш ці не? Чую... нясцішную сцюжу скурай на подступ зімы. Чую, хоць чуць і не мушу. Чую, што глуханямы. – Вернешся ты? – Не вярнуся. Спаленыя масты. Звечны матыў Беларусі: ты, любы Толю мой, ты. 26 кастрычніка 2009. Швецыя, Готланд * * * Ты выйграў: адзін да трох. Чаго табе болей трэба? Ты выплакаў – колькі мог. Памножыў тугу на неба. Сустрэўся з сабой самім у восеньскай дымнай прысадзе. І сам – нібы восеньскі дым. І страта ў тваім паглядзе. Кастрышчы – па кімсьці нібы палілі пажоўклае лісце. І паўставаў на дыбы вецер, як і калісьці. 2009. Менск * * * Гарачыя вочы начы. І снег папялее за вокнамі. Ты снамі прыходзіш. Маўчыш. Рыпіш расхістанымі кроквамі. Я чую, як шчэць расце на шчоках тваіх запалых. І сэрца маё, як твой цень, блукае пралётам Купалы. Размеле ў далонях жарству Бог, Беларусі народжаны. Будзе Раством улагоджаны той, хто паверыць Раству. 6-7 студзеня 2011, ноч на Раство БЫВАЕ… Бывае. І снег міма галавы падае. Бывае. Ты яго – так. Я ён цябе – не. Бывае. Нібыта наяве, а насамрэч – у сне. Бывае. Ты з ім расстаешся. А ён – растае. Бы-ва-е. 2009, Літва КАЗКА ДЛЯ ДАРОСЛЫХ Ён паліў – і гаўбец быў адчынены, і дымок высмоктвала вуліца, а яна высмоктвала яго вачыма – і паміж імі штосьці страляла і мулілася. А ён усё паліў, паліў… А яна ўсё глядзела, глядзела… І цягнулася гадзіна за гадзінай. І размовы ні пра што на словах і пра ўсё – на мове цела. І за гэты бясконцы час яна ўжо сто разоў вырашыла, што ён казёл, і дзвесце разоў – што ён адзіны. А ён зноў зацягнуўся цыгаркай і кульнуў сто: “За цябе!” А яна не трывала тых, хто курыць і п’е, але чамусьці адкінула валасы і закусіла вусны ажно да крывінкі на губе. А потым не вытрымала і кінулася, каб даць яму за ўсё, чаго не было апоўначы! – а ён перахапіў і абрынуў яе, у дрыготкім цяпле тонучы. І абодва доўга і разам – да раніцы – былі шчаслівыя і ў радасці. І яна лічыла, што ён абранец яе, а ён быў простым зямным мужчынам. Жнівень 2010 ЗВАНОК ШЧАСЦЯ Перадайце, калі ласка, шчасцю, каб ператэлефанавала. А то нешта даўнавата не чуваць. Даўнавата на клавіятуры выключна чорныя клавішы… Перадайце, калі ласка, шчасцю, што я чакаю званка (не кажыце, канечне, што не сплю, не ем, што адмыслова сёння не пайду нікуды, а тэлефон буду браць нават у лазенку – хаця так і здарыцца), перадайце, што гэта тэрмінова, што ў мяне рэальна праблемы. Перадайце, калі ласка, шчасцю, што гэта яго апошні шанец: альбо цяпер, альбо я знайду штосьці іншае – і хай потым не прыходзіць сярод ночы, не просіць упусціць патлумачыцца. Не адчыню. Гэй, хто ўбачыць, – перадайце шчасцю: няхай тэрмінова ператэлефануе! Гэта яго апошні шанец! 6 жніўня 2010 ЗБЯГАЕШ У НАДЗЕІ БЫЦЬ… Збягаеш у надзеі быць заўважаным, азіраешся ў спадзеве: мо хтосьці вяртаць цябе прагне… Ніхто. Апошнія дні лета. Амаль срэбная з дажджу залатая Прага. Вена палацавая. Берлін спрэс няголены. Варшава з сівінкаю. Мінск – суцэльная Свіслач. І паўсюль – неба… за вокнамі. Толькі здаецца, што добра, калі няма людзей. Збягаеш у надзеі быць... Жнівень 2010, Аўстрыя, Вена