12/24/2013 

Àðõ³¢ íóìàðî¢:















































































































Âàñiëü Áûêà¢. 1924 - 22.VI.2003
Êàòàëîã TUT.BY





Àëåã ̳íê³í

_____________________
Ëÿö³öü äóøà...
Âåðøû


ÑÌÀ¡ÆÛ

Ç ïðàìîêëûõ çàðàñüöÿ¢ àæûíû
Ïàñüëÿ àáëîæíàå iìæû
Ïàâûïà¢çàëi íà ñüöÿæûíû
Äàñüïåõi ïðàñóøûöü ñìà¢æû.

Ïàâûòûðêàëi ðîãi-ïiêi,
Íiáûòà ¢ ëàòàõ âàÿðû,
I òàê i ïðóöü ïàä ÷àðàâiêi,
Ñìà¢æû, ìàðóäû, íåäàòûêi,
Âiëüãîòíûõ íåòðࢠæûõàðû.

Àõ, ãðîçíû âûïà¢çàê ñìà¢æûíû,
Êàá ïàä àáöàñ ïðûïàäêàì âû
Íÿ òðàïiëi – âàñ ñà ñüöÿæûíû
Ïåðàíÿñó ÿ ¢ ñõðîí òðàâû.

ÑÒÐÀÊÀÇÀ

Ñòðàêîçêà íà ãàë³íöû
Àä ñîíöà àæ ç³õî÷à,
Âÿñ¸ëêàâûÿ êðûëöû,
Ñìàðàãäàâûÿ âî÷û,
Òàíþñåíüê³ÿ íîæê³,
Âóçåíüêàÿ ñóêåíêà...
Ïàáóäçü ñà ìíîé ø÷ý òðîøê³,
Ïðûâàáíàÿ ïàíåíêà!


ÌÓ

²ãàðó Áàáêîâó

– Ñëóõàé, êàðî¢êà-áóðýíüêà, ÷àìó
Ãýòàê òóæë³âà òû ìûêíóëà: «Ìó-ó-ó...»?
– Ìó-ó-ó! – àäêàçàëà áóðýíüêà òóæë³âà. –
Ñýíñ ìàéãî «ìó» çðàçóìåöü íåìàæë³âà.


ÕÓÒÊÀß ÏËÛÍÜ

Íÿ òðýáà, êàõàíàÿ, ñëî¢. Ïàìà¢÷ûì.
Íiõòî íå âàëîäàå ìîâàé, ÿêîþ
Äâà ñýðöû, ñïàâiòûÿ ïåø÷ࢠðàêîþ
Ðàçìîâó âÿäóöü, ó íÿáûò ïëûâó÷û.

Ãëÿäçi, ÿêi ìîðàê, i øýðàíü, i ñòûíü
Çàëåãëi íà¢êîëà ñòðàøëiâàé àáëîãàé...
Äûê áóäçåì æà ìî¢÷êi àäíî äà àäíîãà
Òóëiööà.
Õàé çíîñiöü íàñ õóòêàÿ ïëûíü.

ÃÐÀÂÞÐÀ

Ó ãàðëà÷û íà ñòàëå õðûçàíòýìû...
Ãýòà íÿ ïðûêëàä íÿ¢äàëàé êâàíòýìû –
Ãýòà ïà÷àòàê ìiëîñíàå òýìû.

Íàøû àëüòàíêi, ïðûñàäû i ïàðêi,
Ñüâåò íà äâàiõ, íåçâàðîòíû i ÿðêi,
Æàëåì çàïðàëi íÿ¢ìîëüíûÿ Ïàðêi.

Øòî çàñòàëîñÿ? Ñüâiòàíàê ïàõìóðû.
Íàäïiñ «êàõàþ» íà çæî¢êëàé ãðàâþðû.
Òîìiê æóðáîòíûõ ëiñòî¢ Ñåíàíêóðà.


ÄÇÜÂÅÐÛ

Íÿiñüíåé, ÷ûì êðóæëÿíüíå ïóäêàé ìîëi
ìîé æûöüöÿïiñ.
Íÿ áåëü àáëîêࢠ– öÿæàð øýðàé ñòîëi
çãàðû íàâiñ.
Íÿ ïë¸ñêàò õâàëü, íå äàñêàíàëàñüöü öåëà,
íÿ øîðõàò êðûë –
à ìà¢êëiíÿ é íà âîêëàäêàõ çæà¢öåëûõ
ñòàãîäíi ïûë.
I ¢ ñíàõ òîé ñàìû íåçàãîéíû âåðàä,
øòî âîñü çíàéøî¢
àäíîé÷û ¢ êðàé, æàõëiâà-ïåêíû, äçüâåðû –
i íå ¢âàéøî¢...

ÁÝÇ

*
Ó âàçå çüâÿ¢ äóõìÿíû áýç.
À ÿ ïàïåðû ñêðýìçࢠæìóòàê...
ß äî¢ãà áû¢ ç òàáîé i áåç
I âûçíà¢, øòî òàêîå ñìóòàê:
¨í, ïåíiñòà-ëië¸âû ñïðýñ,
Òàê íàñ ñïàâi¢, i òàê çàõóòà¢,
ßê òîé çüäçi÷ýëû ïðàãíû áýç,
Øòî ïëîò çáóöüâåëû ïåðàëåç
I àõiíó¢ çàáûòû õóòàð.


**
Ðàññóíó¢ áýç ÿ... Àêóðàò
Íàñóïðàöü, ó âàêîííàé øûáå,
Ãóáàìi âàðóøû¢, ÿê ðûáà
Áÿçãó÷íà, çà ÷ûòâîì ìîé êàò.

Êàðïå¢ äà ðàíêó, ìóñiöü, ¸í
Íàä ìóäðûì òîìàì «Êàïiòàëà»,
Ñêóëü íàâóêîâà âûíiêàëà,
Øòî ¢ñiì, òàêiì ÿê ÿ – ãàìîí!

Áûëî ¢ñ¸ âûçíà÷àíà ñïðýñ
Òàì àæ äà «÷ûñòàê» i «ëiêáåçà»...
Àäíî íÿ ¢ëi÷àíà: êóñò áýçà
Ïàä ñàìàé øûáàé i àáðýç.


***
Ïàä ìóðàì òàãî ñàìàãà ìåõàíi÷íàãà öýõó,
Äçå Êóêàáàêà âûðàáëÿ¢ ïðàòýçû,
Øòîãîä ó òðà¢íi çàöüâiòࢠêóñò áýçó,
Ñàðàìëiâà çàòóëÿþ÷û ø÷àðíåëóþ öýãëó.

Òàêîé íÿçâûêëàé i òàêîé ñiðî÷àé
Áûëà ñÿðîä øêëà, áåòîíó é æàëåçà
Ëië¸âàÿ êâåöåíü êâiòó÷àãà áýçó,
Øòî Êóêàáàêà àäâîäçi¢ âî÷û.

Íà òýðûòîðûi, àáíåñåíàé äðîòàì,
Êâiòó÷àãà áýçó ëië¸âàÿ êiïåíü
Çäàâàëàñÿ Êóêàáàêó äçiâîñíûì âûêàïíåì
Íåéêàé íåäàðý÷íàé, çàáûòàé ïÿø÷îòû.

Íàïý¢íà ¢ Êóêàáàêࢠçàäóøíû çàêóòàê
Òîé, õòî íÿ öåðïiöü íiÿêàãà ëiøêó,
Äàäàâࢠøòîãîä ïÿø÷îòû êðûøêó,
Êàá ÿø÷ý ÿñêðàâåé àäöÿíiöü ïàêóòó.


ÏÅÍÀÒÛ

Çíî¢ ÿ âÿðíó¢ñÿ íi ç ÷ûì
Äà ãýòûõ çãíiëûõ âàðîò,
Ñêóëü ïðàç íÿ¢ðîä i íiø÷ûì
Ïàðàçáðûäà¢ñÿ ìîé ðîä.

ß íåíàäî¢ãà, àëå,
Áîæà, ÿêi ãýòà æàëü
Áà÷ûöü ó ñòûëàé iìãëå
Ñàä àáëÿöåëû àìàëü.

Áîæà, àä ïóíü i àä õàò
Öÿãíå òàêîþ æàëüáîé,
Øòî çàñòàåööà íÿøìàò,
Êàá íå ïàêîí÷ûöü ç ñàáîé.

Áîæà, êàëi ¢æî é ìÿíå
Ïåðñò Òâîé, ÿê ÿáëûê, ñòðàñå –
Õàé ÿø÷ý ðàç ñüëiçãàíå
Öåíü ìîé ïà ö¸ìíàé ñòðàñå.


ØÏÀÊ

Ïðàñüâiñüöå¢ ÿ, áûööàì øïàê,
Äàðàãîå-çàëàòîå,
I æûöüö¸ ìà¸, øòî ãëÿê –
Àæ äà äíà íàñêðîçü ïóñòîå.

I ëÿöiöü äóøà òóäû,
Ñêóëü âÿëà ÿå äàðîãà:
Äà ïà븢êi-ëåáÿäû,
Äà ãàðëà÷ûêà ðà÷íîãà.


ÊÓÔÀÐ

Òàê áûëî: ÿ ¢ ñÿáå çàçiðíó¢,
Áûööàì õòî âåêà êóôðà ïiõíó¢.

Äóìà¢, ñêàðáࢠàäêðûþ òàéíiê,
À àäêðû¢ñÿ ñìóðîäíû ãíàéíiê.

Äóìà¢, áîñêàå ¢áà÷ó ñüâÿòëî,
À òàì ñûêàëà ãàäࢠêóáëî.

Äóìà¢, ¸ñüöü õîöü íà äíå ïðûãàæîñüöü,
À çíàéøî¢ ðàçäðàæíåíüíå i çëîñüöü...

Àïóñüöiöå ñüâiíöîâàå âåêà
I çàìêíiöå íóòðî ÷àëàâåêà!


ÏÀÍßÂÅÐÊÀ

Ì. Ì.

Òû ïàãëÿäç³, ê³ì ñòàëà òû öÿïåð…
Áà³øñÿ íàâàò ãëÿíóöü ó ëþñòýðêà,
Áî ¢ ïîãëÿäçå òâà³ì ñòà³¢ñÿ ñóìíû çüâåð,
ßêîãà íå ïðàãíàöü, à êë³÷óöü – Ïàíÿâåðêà.

Òû ìîë³ø óñþ íî÷: «Ñûéäç³, øàëáåð,
ß ñóêíþ áåëóþ õà÷ó äàñòàöü ç êóôýðêà,
² ñòàöü ðàíåéøàé…» Íå ñûõîäç³öü çüâåð,
Ïàäñòóïíû çüâåð ç ìÿíóøêàé Ïàíÿâåðêà.
Òû êàæàø: «Ìíå íÿçíîñíû òâîé àø÷ýð!
Êàá òû ìíå ¢ âî÷û íå ãëÿäçå¢,
ÿ ðàçàá’þ ëþñòýðêà!»
Ðàçüá³ëà… äû ñüìÿåööà êïë³âà çüâåð,
Íàéãîðøàÿ ç õ³ìåð, íÿçâîäíû Ïàíÿâåðêà.

ÀͨË

Ìîé àí¸ë, áåëàêðûëû ìîé êàò,
Ñòîëüê³ ãîä ïàä òâà¸é ÿ àïåêàé,
Ñòîëüê³ ãîä ïàãðàæàåø ìíå ïåêëàì...
Äû ¢ ñâîé ðàé ìÿíå âîçüìåø íà¢ðàä.

Æîðñòêàñüöü âóñíࢠ³ ïîãëÿä âà ¢ïîð:
Òû êàòóåø ìÿíå áåç ñóïûíó.
ß êàæó: «Ìíå äàâîë³, ÿ ã³íó...»
Äû ñòýðûëüíû çà¢æäû òâîé óáîð.

Áà÷ó ñïðýñ ÿãî áåëü-÷ûñüö³íþ,
Øòî ïàíóå íàä ñüâåòàì óáîãà...
Öàðñòâà Áîãà áÿç êàë³¢öà Áîãà
Ó êàøìàðàõ ñòðàõîòë³âûõ ñüíþ.


ÄÂÎÐÍIÊ

Íàäàðàåööà, æàõàì àãîðíå
Àä òàãî, øòî ÿø÷ý íå ïàì¸ð...
Äû ñà çüäçiâàì ïà÷óåø, ÿê äâîðíiê
À÷ûø÷àå çàñüíåæàíû äâîð.

Çâûêëû ëàä ïàõiñíó¢ñÿ, ïàæóõëi
Óñå âåðû é àòîæûëêi âåð –
À âîñü äâîðíiê øêðàáå ñâà¸é øóõëÿé
I òàäû, i çà¢æäû, i öÿïåð.

¨í àäêiäâàå äà àãàðîäæû
Ñüíåã íàíîñíû i ñûïëå ïÿñîê,
Êàá íÿ¢ïý¢íåíû ¢ çà¢òðà ïðàõîæû
Ïàñüëiçíóööà íÿ ìîã íå¢çíàðîê.


ÊÓÊÀÁÀÊÀ ÏÅÐÀÄ ËÞÑÒÝÐÊÀÌ

ß ¢çiðàþñÿ ¢ ëþñòýðêà –
ßê æà ÷àñ ìÿíå ñêàâåðêà¢:
Çæî¢êëû òâàð ó çìîðø÷êàõ ñïðýñ,
Ïëåõ íà ìåñöû, äçå áû¢ ëåñ...

Ýõ, ïàäñåëà, ïàäãíiëî,
Ïàíå Äóõ, òâภæûòëî,
Ó ÿêîå ìiìàõîäçü
Çàïiõíó¢ öÿáå Ãàñïîäçü!

ÍÀÑÒÀËÜÃIß

Ïàãëÿäçi: íàä äàõàìi ãîðàäó
Ó âÿ÷îðíàé, äàæäæûñòàé iìãëå
Âîçiöü õîõëiêࢠáàáà Êàðãîòà
Íà ñâà¸é àáòðàïàíàé ìÿòëå.

Ïðûêðà. Ìîêðà. Iìæàêà öÿðóñiöü
Óñþ íî÷... À ÿíà – õîöü ïàìðû! –
«Ìû áåëàðóñû ç áðàòíÿþ Ðóñüñþ»
Ãóãíÿâiöü ç õîõëiêàìi äà çàðû.


ÏÀÕÌÅËÜËÅ

Óñ¸ òàê, ÿê ðàíåé, òîëüê³ òðîõó
Áîëüø ïàäâîõó ¢ ïàâåòðû é ñïàëîõó,
Áîëüø ïàíûëàñüöi ¢ òâàðàõ i ñìóòêó,
Áîëüø íÿíàâiñüöi ¢ êîæíûì çàêóòêó,
I ãëÿäçÿöü àäóñþëü áëàçíàâàòà
Çüâiëüãàòíåëûÿ âî÷û âàð’ÿòà.

Çíî¢ ñòðûíîæàíû êîíi Ïàãîíi,
Íà iõ ìåñöû – äóáiíêi, ïàãîíû,
I ðàçóìíiêi çíî¢ íå ¢ öàíå,
I âóñàòû ïàðòðýò íà ñüöÿíå.
«Øòî æ, çà ïëÿøêàé ñõàäæó, áóäó ïiöü...
Ìîæà çàãàäçÿ êàéñòðó êóïiöü?»