Архіў нумароў:

Антон Рудак

_____________________ Музыка ў паветры. Вершы	зорка самалётамі неба распоратае як іголкамі дзіркі свецяцца людзі іх называюць зоркамі латку – месяцам там мядзведзіцы белыя умкі лапкай нос прыкрываюць употай вецер сыпле згары падарункі аэрапортам і лятуць угару фейерверкі і грукочуць салюты ўночы зорка долу без парашута раптам скочыць а калі я яе пабачу і жаданае ўрэшце спраўдзіцца падзялюся з табой дзіцячай лепшай радасцю верхні горад вер – мы сустрэнемся ў горадзе дзе ліхтары адбіваюцца ў хмарах мы сядзем на воблаку і пагаворым бязлюдныя вуліцы ўкрые туманам мы будзем прыпальваць проста ад зорак а нашыя словы падхопіць вецер і панясе іх urbi et orbi распавядзе ўнукам і дзецям. зваротны адлік тры, два, адзін дзесьці ўгары ўдарыць гадзіннік забомкае валяцца знічкі ўніз вярніся ў дзяцінства мяне з сабою вазмі і мы застанемся ўдвох змоўкні, я сам усё добра помню кожнае слова: аціхлы двор музычнае школы на плошчы свабоды старыя сябры маладыя зноўку і зажылі пухіры на далонях маці крык далятае з вокнаў чуеш: воўка, пара дадому! вецер паўторыць urbi et orbi чэрці, анёлы ці простыя людзі спі спакойна, мой верхні горад веру – усе там будзем. аўтапілот скочыўшы без парашута праз адчыненыя дзверы я лячу скрозь стратасферу пералічваючы страты я ў нішто даўно не веру не люблю не спадзяюся я ўсяго зрабіў багата акрамя таго што мусіў толькі сам і вінаваты хто не хоча скочыць долу са сваіх шматпавярховак я лаўлю ўсіх вас на слове не паліце і не спіце не вучыце новых моваў не пішыце на санскрыце на іўрыце і трансліце пагатоў адначасова укантакце і у твітэр уніз наперад галавою я збягаю па спіралі балансуючы на краі танчу вычварныя танцы дзе б мяне вы ні шукалі я знаходжуся на зломе лепей нават не шукайце гэты свет мяне не зловіць зрэшты ён і не збіраўся пад крылом палае горад бомбы крыюць наваколле таюць словы застаюцца толькі шкло бетон і камень гэта ўсё роўнабакова мне пляваць што будзе потым і дрыжачымі рукамі я запісваю размову са сваім аўтапілотам прадчуванне гэта можа здарыцца ў кожны момант рана ці позна а ўсё адно у кожнай барбары свая бона якая напоіць яе віном сядзім у бары і сонны горад паволі сплывае на дно вуліцы вымерлі сёння цёмныя ў шчыліны вільня вылазіць вонкі зорка палын залівае двары водарам тонкім прэч ад ракі дзе вядзьмаркі-дальтонікі у фіялетавы неба колер скокаюць з берага але яно і само патоне імёны мастоў безнадзейна забытыя і заблукалыя сны з залюстроўя ціха і стомлена перапытваюць дзе з іх каторы раней ці пазней усё так і адбудзецца дарма што тэрмін пакуль невядомы мы з табою яшчэ паваюем за кожную вуліцу гаморы й садому перадкалядная касцёл гатычны аловак званіцы ў альковічах цуд між палёў падарунак дасланы з космасу ловіць сігналы з нізкага неба над вёскай сувязь з нябёсамі лепшая тут за сотавую меншыя кошты мяжа паміж светамі прывідная і даўняя зямля абяцаная скарбы і кантрабанда бетонныя доты слупы драты і шлагбаўмы крыжы прыдарожныя з выцвілымі абразамі як паказальнікі бель накрывае адчаем чорныя коміны нават сабакі памоўклі ўсё спакойна найбольшы узровень маўчання прыпаў на могілкі супаўшы з адсоткам шчасця нібы выпадкова замкнулася кола К+М+Б+ каляды мая беларусь непрыстойна заходняя у вокнах палаюць агні без шуму і галасу ладны вяпрук падыходзіць да скону годна ён ведае правілы і не шкадуе ані што ўсё гэтак склалася хроніка падзеяў Увечары места схавалася ў снезе па вокны, зрэнкі ялінак зялёныя мройліва звузіла, цёпла задыхала дымам дрыготкім праз коміны, сцяўшы пад коўдраю доўгія пальцы вуліцаў. Уночы сталіца поўніцца рознай набрыддзю – нават не трэба перапісу насельніцтва. Дзесьці у хостэле, стомленая ад радасці, Дзева Марыя люляе малога Езуса. Уранку усе праспяць, акрамя маршрутчыкаў і машыністаў аўтазаводскай лініі, і пралятуць анёлы, усцяж фарбуючы шэрыя сцены ў колеры бела-сінія. Удзень, спахапіўшыся, горад патоне ў апокрыфах – кожны сцвярджацьме, як быццам стаяў пры калысцы, што, калі веры даць тром вандроўным астролагам, у немаўляці будзе цяжкое дзяцінства. І толькі, толькі Божая Маці, развёўшы далоні пад покрывам, рукі узняўшы над дахамі, стане маліцца. Уцёкі ў Егіпет Колькі тае зімы – насамрэч невядома нікому з прысутных тут, празрысты сум недарэчных зім яшчэ не паспеў нам усім надакучыць: аблокі раскрыюцца над галавою раптоўна, нібы запасны парашут і будуць хіліць цябе ў сон хоць да скону дзён – ці, прынамсі, да кучак. У сне, бы ў заснежаным лесе, ты зможаш найлепей угледзець усе сляды, нябачныя воку дагэтуль, няхай бы яны і цягнуліся за кіламетр, і вымерлы горад ізноў адзавецца спалоханым рэхам тваёй хады – спустошаны назаўжды, як ён жыў далей, калі б ты не прыехаў. А ў нашай гісторыі будзе ўсё тое самае, што і належыць спакон, класіка жанру: пячоры, анёлы і пастухі, чараўнікі, немаўляты, вежы царквы і касцёла, каханы горад, стомлены гарнізон, сонная варта, зорны абшар, Каляды. Не азіраючыся на вокны, ты будзеш спакойны і ўсё шпарчэй пакрочыш замеценай вуліцай з крыжам, што ўрэшце зваліўся табе на плечы, і толькі абменены на самагонку люгер адцягне тваю кішэнь, толькі завея і золкая вечнасць адцягнуць вашу сустрэчу. сон мілаша па-над горадам зачараваным, нібыта у сне прамінаюць князі, імператары ды базілеўсы пад нагамі няўрымсліва вілія ў невараць мкне я стаю на руінах няспраўджанага каралеўства у спрадвечных мурах ні царква, ні касьцёл, ні турма ні патоп, ні вайна, ні рэпрэсіі, ні рэвалюцыя і нарэшце ніякага сцягу на вежы няма толькі конікі на паплавах каля рэчкі пасуцца вастрабрамская маці не хіліць чала у журбе прыціскаючы соннае места да сэрца далоньмі ўсе дарогі на свеце нязменна вядуць да цябе над табою кружляе пчала і грукоча пагоня спі, маленькая, болей не прыйдзе жалезны ваўчок калыханку табе я спяю, засынай у спакоі я шапчу і міжволі прыслухваюся: па начох хтосьці зноўку айчыну сваю называе літвою музыка ў паветры з вечаровых сеансаў паддатыя кінамеханікі прыходзяць дахаты адначасова з каровамі трамваі ўначы звіняць на аціхлых ускраінах дзе глебу раз-пораз разорваюць шматпавярховікі час забірае голас змывае колеры на чорна-белую стужку няўмольна шчоўкае сябры і ворагі звыкла мяняюцца ролямі і бамбасховішчы робяцца танцпляцоўкамі пара надыходзіць збіраць камяні спатыкання і наўзамен руінаў пакінутых бомбамі каб не пазбыцца набытых нядаўна навыкаў героі падполля гурмою супольна з палоннымі адпаведна з усімі правіламі маскіроўкі будуюць кардонны горад блытаюць карты каб вайна калі нават і вернецца ўжо не здолела пазнаць тыя самыя вуліцы і заблукала Альберт Эйнштэйн Альберт Эйнштэйн, прафесар Белдзяржуніверсітэта, выходзячы з лабараторыі на падворак каля фантана, запальвае цыгарэту і заляцаецца да студэнтак. Дзяўчаты з яго смяюцца: вось чорт кудлаты, як апантаны. Альберт ужо размаўляе амаль без акцэнту, хоць піша канспекты лацінкай. Нядаўна, між іншым, прасіў прэзідэнта пра пенсію. Здавалася, што дамовіліся. Аказалася – не зусім: празь некалькі дзён па тым прэзідэнт застрэліўся. Вось непрыемнасць. А ў Мінску тым часам канец неспакойных трыццатых, у кінатэатрах аншлаг: Альберт са студэнтамі збег замест лекцый на новую стужку Чапліна, і кожны смяецца, як быццам не ведае, што адбываецца па начах, як быццам гэта сакрэт за сямю пячаткамі. І толькі Эйнштэйну насамрэч усё абыякава, ён усвядоміў даўно: ці тут, ці ў Берліне загінуць – хоць шанец адзіны на сто – а ніколі не позна. А хтосьці абавязкова ўспомніць, а як і не ўспомніць – усё адно. Сур’ёзна, якая розніца. Усё адно. Бо ўсё адносна. жнівень гэты дом існуе пакуль я яго бачу наяве а калі засынаю насамрэч знікае ў цемры за вакном расплываецца горад і ўжо іначай па кватэры становіцца мэбля дываны абляцелі са сценаў пасля шпалеры апошняй тынкоўка касякі а за імі дзверы катастрофа цяпер я не помню які я быў ростам год скажам у восем забыццё нязведанасць смерць верасень восень але ненадоўга неўзабаве і я супакоюся змоўкну дажджамі халоднымі змокну чуеш голас з маленства мамін ці толькі здаецца казка пра белага зайчыка без капусты і пэўнага месца дзе б прыстаць на зімоўку а ў лесе цяпер небясьпечна раней ці пазней сустрэнешся з воўкам цьху ты глупства выкінь дурное на гэтай пустцы год дзесяць таму збудавалі дом зайчыку цёпла бо ён даўно ўжо мёртвы а мы жывём было толькі тое што ў выніку снамі зрабілася пасткамі па завуголлях заўчаснай памяці глянь у вакно мы з табою зусім не выраслі дрэвы ўсё тыя ж не помню як называюцца