Архіў нумароў:

Яўгенія Руль

_____________________ Два парашуцікі. Аповед	Дзверы пад’езда адчыніліся – на вуліцу выйшаў чалавек гадоў сямідзесяці. – Парашуцік, хадзем са мной! Маленькі сабачка паслухмяна пабег за гаспадаром. Дзядуля быў вельмі рухавы, а рухі яго такія ціхія, што не заўважыў бы яго ніколі, калі б не бачыў. А бачылі яго часта. Ён жыў на пятым паверсе дванаццаціпавярховага дома і кожны дзень выходзіў на вуліцу з Парашуцікам. Усе бачылі, ды ніхто не ведаў яго. І з ім ні душы не было, акрамя вечнага сябра – сабачкі. Яны былі нават нечым падобныя. Дзед маленькі і надта ж сухенькі, з запалымі вачыма і чорнымі плямамі пад імі, кірпатым, дзіцячым носам, шэрымі і вельмі добрымі вачыма. На вуснах яго было шмат маленькіх трэшчынак з запечанай кроўю. А валасы сівыя, рэдкія і мяккія, як пух. У яго быў выгляд пакутніка, прычым пакутаваў ён усё жыццё. Але ўсё жыццё, нягледзячы на небяспечныя яго звароты, заставаўся мірным жыхаром, цвёрдым і непахісным перад сваім болем. Здавалася, ён быў добрым бязмежна. Паглядзіш на яго – і толькі радуешся, а разам і спачуваеш. Сабачка так шпарка перабіраў лапкамі, як і гаспадар. Ён быў зусім худзенькі – косці ды скура. Жывоцік быў уцягнуты, быццам прыліп да спіны. Кароткашэрсны, з чорнымі, а на сонцы з сінявой, вялікімі вачыма, ён больш быў падобны да цацкі. Яго чорна-шэрая шэрсць здавалася нейкім пушком, толькі прыгладжаным па тоненькім хрыбеціку. “Два парашуцікі”, – называлі іх між сабой суседзі. Яны абое хуценька перабіралі ножкамі, але ж крокі іх былі такімі маленькімі, што ў выніку хада іх была ўсё роўна маруднай. Здавалася, яны гэтай хадой дэманстравалі сваю рухавасць і адначасова тое, што не трэба спяшацца жыць. Ды і куды ім было спяшацца? Звычайна яны хадзілі да ручая, які цёк за паўтара кіламетры ад дома. Прасцей сказаць, што гэта была вялікая лужына ў нізіне. А вакол – цудоўны парк, дзе будаваўся спартыўны комплекс. Былі тут і зімовыя атракцыёны. Але наведвальнікаў няшмат. Дзядок часта пытаў у Парашуціка: – Гэй, Парашуцік! І чаму маладыя не ходзяць сюды? Гэта ж месца ціхае, хоць і ў горадзе. Такое спакойнае… Ці гэта толькі такія, як мы з табой, любяць спакой? Можа, ім шумныя кампаніі патрэбны? Парашуцік у адказ толькі схіліў галоўку, быццам адчуваючы сябе вінаватым, што не можа дапамагчы дзеду. А ў тога на твары раптам з’явіліся сляды глыбокага роздуму. – Дзе яна зараз – Марынка?... А хто была тая Марынка? Старая Гэля, суседка па паверсе, калісьці распавядала бабам гісторыю кахання гэтага дзеда. Ды кожны раз з’яўляліся новыя дэталі. Адно толькі не мянялася: каханую дзеда звалі Марынай. – Сёння сядзеў на лаўцы і трымаў у руках яе фотакартку! – І якая яна, прыгожая? – цікавілася Ніна. – Я-то добра не бачыла, але валасы рыжыя, амаль чырвоныя, а вочы вялікія, здаецца, блакітныя… – У рыжых звычайна зялёныя вочы. – А можа і зялёныя… Усё, што пра дзеда ведалі ў двары, – толькі дадумкі вось такіх суседак. А Марынка сапраўды існавала. У яго памяці, у яго сэрцы. І не важна, кім яна была і што за жыццё зрабіла, а для яго яна была самай лепшай. Нават Парашуцік ведаў мала. Тое, што дзед яе вельмі кахаў і да гэтай пары кахае. А яшчэ тое, што пасля яе смерці ён ні з кім фактычна не гаварыў, акрамя маленькага адданага сабачкі. – Хачу да яе, Парашуцік. Хачу, як раней, пісаць ёй вершы і маляваць яе, такую незямную. Яе вочы, ці то як неба, ці то як мора. Але на каго цябе пакінуць? Сабачка лізнуў рукі дзеда. – І што б я без цябе рабіў? Парашуцік закрыў вочкі лапкамі. Выглядала гэта так, быццам ён плача і хаваецца ад усіх. Ён ніколі не брахаў. Мог толькі ціхенька заскуголіць, каб дзед яго зразумеў. І той разумеў. Ён бачыў у Парашуціку найлепшага слухача і таварыша. *** Вось ужо колькі дзён дзеда не было відаць. Тая самая Гэля раптам пачула сабачы брэх. Прыслухалася – ён ішоў з-за дзвярэй кватэры дзеда. Старая спалохалася. Паклікала мужа, Міхала. Той, доўга не думаючы, выбіў дзверы. За парогам стаяў Парашуцік, яшчэ больш худзенькі, чым заўсёды. – Ах, мамачка… – загаласіла Гэля. Голас у яе быў такі брыдкі, які маюць, можа, і нядрэнныя, але надакучлівыя бабы. Хутка на яе крык збегліся іншыя суседзі. Дзядок ляжаў у пакоі на сваім маленькім ложку. Рукі былі складзеныя на жываце, а на твары, што дзіўна, добрая ўсмешка. Парашуцік падбег да ложка, ускочыў на грудзі дзеду і пачаў таптацца лапкамі на месцы і лізаць яго шчокі. Людзі назіралі за гэтым, і розныя пачуцці ахапілі іх. Кагосьці, найбольш з мужчынаў, спачуванне. Іншых, такіх, як Гэля, проста дзікі жах. Нарэшце Міхал не вытрываў: схапіў Парашуціка і панёс у сваю кватэру. *** На могілкі сабраўся ўвесь дом. І жаль быў на тварах тых, хто нават і не ведаў нябожчыка. У апошні шлях праводзілі яго моўчкі. Ніхто нічога не сказаў, але кожны думаў, які добры то быў чалавек. Ніхто не сумняваўся ў праваўдзівасці сваіх думак. Адзін Парашуцік выў увесь час. І ад таго рабілася яшчэ больш горка. Калі пачалі сыпаць па тры жмені пяску, Парашуцік кінуўся ў яму. – Госпадзі! Выцягніце сабаку! Міхал, чаго ты стаіш? – загаласіла Гэля. Міхал асцярожна дастаў сабачку са словамі: – Цяпер ты будзеш жыць у нас. …Кожны дзень Парашуцік наведваў два месцы: ручай і могілкі. Па адным і тым жа сцэнары. А потым вяртаўся да новых гаспадароў. Міхал і Гэля не спынялі яго. Толькі дзівіліся такой адданасці жывёлы чалавеку. Аднойчы ён не вярнуўся. Знайшлі яго каля магілы дзеда... Пахаваў яго Міхал побач. Потым змайстраваў драўляны крыж, на якім выдрапаў “Два парашуцікі”… Лістапад 2010 г.