Архіў нумароў:

Аксана Спрынчан

_____________________ Усплёск самоты. Вершы	Дзьмухаўцовыя хоку Цёплае Вецер з поўначы дзьме, прыносіць на гарод коўдру з дзьмухаўцоў. Аб’ектыўнае Дзьмухаўцы, як НЛА, У паветры завісьлі. Хвіля… і зьнікнуць… Здзьмутае Дзьму-хаў-цы… Яшчэ б Чатырнаццаць складоў, каб Паляцець з хоку. * * * Калі я стану сухенькай бабуляй, апранутай згодна моды гадоў, якім яшчэ ня хутка надыходзіць, і мне давядзецца ўзяць у рукі кіёчак, я, невыкараняльная філалагіня, адчую, што мяне з маім кіем чакае Кіеў. П’ючы ў кавярні на Крашчаціку каву, я распавяду сваёй спадарожніцы — кавеньцы, што адна з маіх дзіцячых няспраўджаных мараў – жыць у доме з хімерамі. І калі мы, стамлёныя, даклыпаем да яго, і я прысяду на прыступкі, кіяўляне і госьці сталіцы зразумеюць, як неставала гэтаму дому старажытнабеларускай пачвары. * * * Памерці ў жніўні, каб замкнулася кола і было яшчэ цёпла сядзець ля вогнішча і сьпяваць песьні, і яшчэ цёпла было разьвейвацца попелу, і цёпла было яшчэ ўзгадваць Папялушку, што была насамрэч беларускай і налівала ў крышталёвыя чаравічкі яшчэ болей празрысты выраб заводу “Крышталь”, і ніхто ня блытаўся, перастаўляючы словы: і яшчэ было цёпла, і цёпла яшчэ было, і было цёпла яшчэ... * * * Сэляві – па-беларуску – Сялява. Ноч. Човен. Зоркі і лекавы дождж. Недзе ёсьць Вуліца. Ліхтар. Аптэка. А можа, толькі ў вершы і ёсьць. * * * “Ў Гародні дождж” – сьпявае Шалкевіч. Дождж у Менску грае на струнах маіх валасоў. “Апоўначы зьязджаю ў Горадню” – шэпча каханы. А я праводзіць яго ня стану. Пакуль ідзе дождж у песьні і вершы, я паеду ў Гародню і сустрэну Шалкевіча, я паеду ў Горадню і сустрэну каханага. А дождж у Менску мяне дачакаецца, каб на струнах, што сталі на дарогу даўжэй, памерці... * * * Калі табе кветкі бавоўны нагадваюць кветкі бульбы, і ты разумееш, што зьбіраць яе не лягчэй, а мякчэй. Калі панядзелак Ты называеш – Душа-нбэ, і ад гэтага ён становіцца меней цяжкім. Але ж ад аўторка да нядзелі няма дапамогі з Усходу. Калі ты нястомлены Парыжам і ня маеш ахвоты памерці ў гарах Паміру, хоць марыш пабачыць у сваім жыцьці штосьці вышэйшае за гора. Значыць – ты звычайная памі(я)р-коўная беларуска, нечым падобная да той мяне, у якой выпадкова надарылася інтымная феерыя з Таджыкістанам, тады, калі мой каханы чакаў мяне, гуляючы па Міры, упэўнены, што мы – прастора паміж словамі – у Паміры і па Міры. * * * Я не памру ў гарах Паміру, і прах мой разьвеюць над Лысай Гарою. Але можна будзе спаліць разам са мною паштоўку з гарою ў белым вэлюме, і тады дзесьці там, у горнай Вечнасьці (ну, ня можа Вечнасьць быць ня горнай), накшталт гарадоў-пабрацімаў паўстануць горы-сястрынкі, такія магутныя, што вытрымаюць трэцюю – не гару, а гора-сястрынку. * * * Пакладзіце мяне ў труну на вышытай прабабкай прасьціне. Гэта ейнымі рукамі створаныя ружы, якія мяне ня будуць калоць. А водар іх пераб’е пах сьмерці. І крыж заменяць па мне з крывёю праколатых пальцаў крыжыкі. СЯЛЯВА Вершы1 1 Сабе ня веру, вершы не чытаю табе... Схавалася, а вершнік і конь ягоны, стаміўшыся шукаць, глядзяць, як цень ад матылька зьнікае ў ценю ад вярбы.* 2 Алесю Пушкіну і майму дзеду Мікалаю У царкве, расьпісанай табою, дзе на фрэсках – нашыя сьцягі, я малюся за Радзіму й родных... Матушка агеньчык ціха гасіць: «Ваша сьвечка заўтра дагарыць...» Ёй адной стаяць уночы ў храме, мне адной ісьці ў начны Сусьвет... Зоркі ў небе, і ніхто ня скажа: «Ваша зорка заўтра дагарыць.»* 3 І сёлета, як летась, лета цячэ, як рэчка аднайменная. Ад- на, ад дна... Усплёск вясла, усплёск самоты... І мой Харон вердыкт выносіць: “Недасканалыя... уцёкі з недасканалага... жыцьця.” Д А С К О Н У**