Архіў нумароў:

Алесь Жамойцін

_____________________ Замаўляю Свабодай! Вершы	Аз есм! Аз – есм! І аз – буду! Праз Грунвальд і Воршу я род свой вяду. Князёў, ваяводаў сваіх — не забуду, — Хоць прыйдзецца есьці адну лебяду. Аз – есм! І аз – буду! Ня скрасьці сьвятла Еўфрасіньні сьвятой. Скарынавых рытмаў сягоньня здабуду, І верш загрыміць мой Біблейскай хадой. Аз – есм! І аз – буду! Ты сьмецьце, ты попел, чарвяк ты і гной, — Заходзіцца крыкам чужынец-прыблуда. Аз – есм! Непарыўна з зямлёю маёй. Аз – есм! І аз – буду! Дзядоўскага дрэва галіну вяду. Я родных імёнаў сваіх — не забуду, — Хоць прыйдзецца есьці адну лебяду!.. Я твару спакой у душы сваёй Я твару спакой у душы сваёй; Зацкаванаму дню – пагібельлю. У душы – спакой, і вакол – спакой; Словам з цемры дарогу выбелю. Нада мною – Бог і са мною – Бог; Супраць – хто на дарозе знойдзешся?! Запраданцам стаць калі ты і змог, — Сваёй злосьцяю – сам і зойдзешся... Я твару спакой у душы сваёй; Зацкаванаму дню – пагібельлю. У душы – спакой, і вакол – спакой, — Мо яшчэ каго з цемры выбаўлю... Замаўляю Свабодай! Першым разам, добрым часам, І на ўсе вякі з дабром; Замаўляю словам шчасным Хату родную з дваром. Услаўляю, замаўляю На кудзелі і мячы Ўсіх, каго прыпамінаю І каго ўжо – не змагчы... Па дзядоўскім крэўным Дрэве Словам-думкаю сную: Я і ў Полацку, і ў Крэве І ваюю, і гаю... Цесьлі, воі, ваяводы, Ці зазвычай – мужыкі, — Замаўляю ўсіх Свабодай Ад вякоў і на вякі! Змый, царыца-Вадзіца, змый!.. Вадзіца-царыца-ачышчэньніца, Праз зямельку маю працякаеш, Белы камень сьціраеш, Пясочак змываеш. Змый з Радзімы маёй, Ачышчэньніца, Недавяркаў рахманых і псоту, Адрачэнцаў ад мовы роднай, — Змый, царыца-Вадзіца, змый!.. Змый бясьсьледна, Вада-ачышчэньніца; Змый і зноў скрозь зямлю працякай, Белы камень, Вадзіца, сьцірай І пясочак змывай... Я – зямля, Паветра, Вада і Агонь... Я – Зямля. Бо пясок часьцяком на зубах заскрыпіць, Калі кідаюць вобзем і вучаць як жыць. Але я – і Паветра. Бо на строме і ветры адчайна стаю І свабодную песьню складаю-пяю. Я – Вада. Што з зямлі на паверхню крыштальна бруіць, А, даплыўшы да мора, магутна штарміць. Але я – і Агонь. Што з вугельчыка сьмела у цемру глядзіць; І яго не засыпаць, яго не заліць... Ён гарыць! Ён гарыць! Ён гарыць!.. А ў небе сьвітае... Сьвітае ў небе. Сьвітае ў кветцы. Сьвітае ў сэрцы. Штодзённага хлеба Раздадзена ў клетцы Па ўрэзанай мерцы. Адзін пахваляе. Другі праклінае. А трэці маўчыць... А ў небе сьвітае. І ў кветцы сьвітае. А ў сэрцы баліць... Я ва ўсім... Я ў травінцы-красавінцы; Я ў пясчынцы-крышталінцы; Я і ў лісьціку зялёным; Я і ў промні блаславёным; Я і ў кропельцы вадзіцы, Што загадкава зіхціцца; Я – што гэты верш натхніла; Я ва ўсім. Я — Божа сіла...