Архіў нумароў:

Ніл Гілевіч

_____________________ А сьвятло ўсё ідзе. Вершы	Дух Бацькаўшчыны Адкуль бярэцца ён? З травы і зёлак, З лясоў, што засланяюць небасхіл, З крыніц бруістых, з тоняў у азёрах, З крыжоў збуцьвелых і з саміх магіл. Куды ні ступіш – скрозь і ўсюды чутна Яго ўсяіснасць. Так задумаў Бог – Каб, як бы ні было табе пакутна, Свой родны край ты разлюбіць ня змог. * * * І б’е, і б’е ў душу Нязмоўчна, як прыбой: «Ня будзь самім сабой! Ня будзь самім сабой! Аддай імя сьпярша, А з імем – і душу. Нашто табе душа? Нашто табе імя? Мы ўпішам нумарок – І ў пашпарт, і ў дыплом, І ў візу на Парыж… І на магільны крыж. * * * Ведаў: будзеце зноў і хлусіць, І віляць перад праведным словам, А я зноў буду Бога прасіць, Каб яно на здароў’е пайшло вам. Разумею ваш клопат, браткі, — Разумею і крыўды ня маю: Гэта лёс, гэта вырак такі — Мой і ваш, і няшчаснага краю. Чый крык? Новая беларуская лічылка «Селі? Селі! Пачынаем У апосталаў гуляць. Колькі іх мы сёньня маем? Раз, два, тры, чатыры, пяць! Я — апостал, ты — апостал, Ён — апостал і прарок, Ты — амаль ужо апостал, Аддзяляе толькі крок. Напалову ты — апостал, Ты — на чвэрць, а ты — на трэць». Раптам нейчы крык з пагоста: «Цыц, блазнота! Не дурэць!» Па чужых узорах… Танка * * * Той, хто праславіў Бацькаўшчыну — папрасіў Два метры зямлі, Каб вярнуцца з чужыны... З удзячнасьці — не далі. * * * І я зразумеў: Хоць кінься грудзьмі на дот За волю Тваю — І з амбразуры зьняты Не пераканаю іх. * * * Часьцей і часьцей Апынаюся думкай На тым пагорку, Дзе мама, сястра і брат. І камяні. І сосны. * * * Скора ўжо, скора Пройдзе, я веру, Гасподзь Па нашай зямлі. Толькі патрапіць бы нам Ступіць у яго сьляды. * * * Ужо холадна, Ужо хочацца ў хату Падацца з двара І з напаленай грубкай Павітацца далоньмі. * * * Гляджу на пусты, Голы садок. А ў думках: З кім я? І што я?.. На бязьлістай галінцы Склее забыты яблык. * * * Музыка лесу Заўсёды ў душу спакой Мне навявала. Што ж гэта сёньня так Хвоі шумяць трывожна? * * * Між чорных ялін — Сонечна-жоўтыя спрэс, Сям-там бярозы, — Бы сьвечкі гараць, каб я Не заблудзіўся ў нетры. * * * Вы — маеце ўсё, А я — толькі вяргіняў Кустоў дзесятак. Што ж трэба вам ад мяне? Даць на развод? Вазьміце!.. * * * Зьненавідзеўшы І прадаўшы ў няволю Родную мову, Гэныя дочкі-сыны Прададуць і Радзіму. * * * Аж ня верыцца, Гледзячы ў вочы жыцьцю, Што колісь і мы Мелі гонар дзяржаўных, Свабодных душой, людзей. * * * Гэтыя возьмуць Верх ва ўсім і заўсёды, Бо ў іх у вачох — Тое, чаго не было У вачох маіх продкаў. * * * Пад вечар набіў І сяньнік і падушку Шэптам мурагу, Водарам сьпелых зёлак. Што сёньня прысьніцца мне? * * * Рэдкая ўдача — Сонечны дзень пасярод Восені чорнай. Як узнагарода тым, Хто чакае і верыць. * * * Уночы яна Так сырадоем пахла, Як быццам у ім Выкупаная была. Трыумфавала сьвятасць. * * * Гронкі каліны Ярка зырчаць на сонцы Над сьнежным долам. Занадта прыгожыя, Каб не заўважылі іх. * * * Чаму ты, браток, Гэтак крычэў на мяне – Дзіка, сіберна? Чаму не дае мне Бог Забыць гэну злосьць тваю? * * * Мне цяжка вельмі: Я знаю, што зрабілі За сотні гадоў З нашай ліцьвінскай душой Чужакі-акупанты. * * * Дзед мой казаў так: «Якая розьніца, хто — Жандар ці гандляр — Сядзе на галаву мне? Скіну — хто б з іх ні ўсеўся!» * * * Позна, брат, позна За локаць сябе кусаць. Хто ж вінаваты, Што быў і сьляпы, як крот, І, як дзіця, наіўны. * * * Памяць маленства: «Прысак табе на язык! Соль табе ў вочы, А галавешка ў зубы!» Божа, як страшна было! * * * «Наша краіна, — Тлумачыць турыстам гід, — Цікавая тым, Што межыць амаль усьцяж З уласнымі землямі!» * * * Кожны дзень думаць: Якая трагедыя Нас напаткала! Думаць і не прыдумаць Нічога, апроч: «За што?» * * * Хлусьню пра мяне Ты ў імя Беларусі Пакінуў жывым. Я ж праўду ў імя таго ж Мушу ўзяць у магілу. * * * Убачыўшы, як Садзяць дзіця на каня, Сьветла ўсьміхнуўся. Калісьці, жыцьцё назад, Знаў гэту радасьць і я. * * * Белы бярэзьнік, У верасьнёвым сонцы, У ціхай журбе. Даўно ўжо яго няма! А сьвятло ў душу ўсё йдзе.