Архіў нумароў:

Віктар Жыбуль

_____________________ Мая каляровая рэвалюцыя. Вершы	* * * Ёсць жыццё не толькі на Марсе, але і ў кардоннай скрынцы пад плотам. Міма ідзеш? Пачакай, затрымайся і зазірні ў шчыліну: што там? Вось ты жывеш, як жывуць мільёны, а тут, у скрынцы, свая рэальнасць. Тут ад жыцця не чакаюць плёну, тут – хлеб, вада і трансцэндэнтальнасць! * * * Пад прыціхлыя крокі мінакоў пад балконам, пад пустыя папрокі, пад нямыя праклёны, пад ахрыплыя тосты, пад званы новай эры вечар ціхі, як помста, уваліўся ў кватэру. * * * У Сонца промняў багата. За які зачапіцца – не ведаю. Промні рэжу ў салату – і абедаю імі, абедаю! Промні ў штопары скручваю, адкаркоўваю імі пляшкі. Промнямі люльку атручваю і выкурваю з першай зацяжкі. Сотні іншапланетных моў спасцігну, чытаючы промні. А як вярнуся дамоў – дзе быў, што рабіў – не ўспомню. У Сонейка промняў шмат, і не ведаю, за які зачапіцца! І хочацца, спазнаўшы ўвесь гэты сонечны дэнатурат, з халоднай Поўні напіцца… * * * Праз мяне без нагоды й згоды правялі электрычны ток. Падары мне глыток свабоды. Гэта ж мала – толькі глыток! Не найлепшая гэта ідэя – засушыць мяне на зіму. Падары мне шматок надзеі. Гэта ж мала! Хоць… як каму. Праз падземныя пераходы, праз канаву і вадасцёк, абмінаючы перашкоды, ад нягодаў пусціўся б наўцёк. Падары мне глыток свабоды, каб хапіла яго назаўсёды! * * * гукаю цішыню на травеньскай траве траянскую свінню падклаў я сам сабе трапечацца трава па ёй бягуць траянцы мне з імі ваяваць ці запрасіць на танцы * * * Белыя коні за чорнымі кратамі. Душны пакой, на душы – неспакой. Неба засыпана медпрэпаратамі, хлоркай і ўсім, што было пад рукой. Пляскае ў ладкі дзіравая раніца, дыхае позехам цеплавузлоў. Праз металёвы гушчар прадзіраецца ў ножку з-пад крэсла Сусветнае Зло. Штосьці брутальнае, штосьці фатальнае ў напластаваннях нулёў і крыжоў. Гарызанталь ты мая вертыкальная! Можа, не варта… а можа… Няўжо?! НЕТРЫ ЦЯНІСТЫЯ, НЕТРЫ ЦЫЯНІСТЫЯ Нетры цяністыя, нетры цыяністыя… Нехта сустрэнецца, нехта расстанецца. Кожную хвілю ўва мне адбываюцца сотні хімічных рэакцый. Рух незаўважны ў межах малекулы лёс чалавечы зварочвае некуды – сцежкам душы наканоўвае вектары, свеціць нябачным пражэктарам. Нехта ўнутры націскае на клавішу, з кармы змываючы брудную плямішчу. Перапляценне нечага тонкага дзынкне струною – праявіцца вонкава. Прывідны стан. Думка з думкай цалуецца. Змрок расфарбуецца і трансфармуецца. Іскра народзіцца – выбухнеш зарывам, зробіцца шлях твой палётам Ікаравым. Нетры цяністыя, нетры цыяністыя… Нератам з Леты нешта выцягваецца, нешта выцягваецца і застаецца. Нетры цяністыя, нетры цыяністыя… Што адбываецца? Усё адбываецца! Нават і тое, што толькі здаецца. ГОЛУБ ДРОНТ Я Голуб Дронт. Я ўчора вымер. А пазаўчора слухаў спеў кікімар. Сядзеў, глядзеў, як зорны лось праходзіў скрозь зямную вось і апынаўся недзе ў Крыме. Ідзе ў паход нябачны фронт, а неба засцілаюць хмары. Вясна. Хто разбіваецца на пары, а хто распачынае капрамонт. Што я скажу на гэты конт? Я Голуб Дронт. І ўсё тут! Цягаюць пчолы мёд у соты, ужо абуўся кот у боты, і Тата Карла бервяно сячэ, і штось адбудзецца яшчэ, а мне пляваць на вашыя турботы – пайшоў я крылы здабываць, а ўсё астатняе я адкладу на потым. Акеанічным потам пакрыўся шар зямны, з разяўленым бяздонным ротам адзеўся ў Піфагоравы штаны. Я ўчора ўладкаваўся на работу чытаць чужыя сны. Я, Голуб Дронт! У бой ідзе нябачны фронт… КХЫ КХА КХЭ Здараецца так ты ўдыхаеш свежае паветра і разам з глытком кіслароду табе ў глотку трапляе кхэ маленькая шорсткая жвірынка кху кхы кха кхэ выпадкова занесеная ветрам кхо і яе бывае дастаткова кхы кха кхэ каб закашляцца кху кхы кха кху кхо кхэ і забыцца на свежасць кха паветра якое кху кхэ кха кхо кхе ты глынуў ГОРШЫ ЗА ШПІЁНА Далёкасць блізкага, адбіваючыся ў прызматычным люстэрку вопытнага спазнання, ператвараецца ў блізкасць далёкага. Перспектыва насоўваецца, захінаючы пярэдні план, і здаецца, што ты ляжыш раўнютка на лініі далягляду і абмацваеш рукой глебу, на якую баіцца ступіць нага. Ты не ведаеш, каму верыць: руцэ ці назе, розуму ці сэрцу, трэцяму воку альбо левай задняй пятцы. І ты проста вагаешся, бо пераход праз лінію далягляду тут лічыцца куды большым злачынствам, чым пераход праз дзяржаўную мяжу. – & + Ува ўсім ёсць свае мінусы й плюсы. Мінусы ўваходзяць у душу раптоўна, пранізліва й балюча, як стрэмка альбо джала асы ўтыркаецца глыбока пад скуру. Як складана бывае выцягваць іх вонкі, каб кінуць у сметніцу і забыць, і нават часам яны застаюцца ўнутры нас назаўсёды. А вось плюсы выцягваць лёгка. Але ж і не хочацца! КУЧА Я адшукаў маленькую крупінку золата ў вялізнай кучы смецця і падумаў: “Няўжо гэта і ёсць тое, на што я паклаў сілы жыцця свайго? Няўжо ж плён дзейнасці чалавечай абарочваецца несувымернасцю з затрачанымі намаганнямі?” І, заціснуўшы ў кулаку крупінку золата, я ў маркоце пайшоў куды вочы глядзяць. Так ішоў я, ішоў, пакуль не пабачыў вялізную кучу… золата, вакол якой нейкія людзі вадзілі карагоды. Мяне ахапіла здзіўленне. “Адкуль тут цэлая куча золата?” – спытаў я. І людзі мне адказалі: “Яна атрымалася, калі ўсе мы склалі разам па крупінцы золата, якую кожны з нас адкапаў у сваёй кучы смецця”. Я пасміхнуўся, дадаў да кучы сваю залацінку і далучыўся да карагоду. І з гэтага часу ўладарства смецця мяне болей не палохае. ІДЭАЛІЗМ Шпацыруючы па былых старых могілках, дзе самыя апошнія надмагіллі зрылі бульдозерамі колькі гадоў таму, я заўважыў старую кабету ў доўгім чорным плашчы, якая настойліва нешта шукала, зазіраючы за кусты. Напэўна, тут калісьці быў пахаваны нехта з яе сваякоў і яна прыйшла сюды з кволым спадзяваннем: а раптам магілка, незаўважаная бульдазерыстамі, выпадкова захавалася? Але можа быць і так, што шукае яна не магілку, а ўсяго толькі пустыя бутэлькі, пакінутыя ў кустах рабочымі пасля змены? Мне, аднак, сімпатычней першая версія ўбачанага: хоць нехта яшчэ памятае, што гэта могілкі, а не нейкі там звычайны сквер. Магчыма, я ідэаліст, але быць ідэалістам у гэтай краіне – адна радасць і ўцеха – калі за кожным кустом мроіцца месца спаткання з вечнасцю, а кожны бомж, які калупаецца ў сметніку, натхняе на думкі пра адраджэнне гістарычнай свядомасці. МАЯ КАЛЯРОВАЯ РЭВАЛЮЦЫЯ я глядзеў праз ружовыя акуляры то на белую зайздрасць то на чорную белую зайздрасць бачыў ружовай чорная чорнай і заставалася я глядзеў праз блакітныя акуляры то на белую зайздрасць то на чорную белую зайздрасць бачыў блакітнай чорная чорнай і заставалася я глядзеў праз чорныя акуляры але не бачыў ужо нічога бо прызвычаіўся глядзець праз ружовыя і трошачкі праз блакітныя ай мне фіялетава без акуляраў пайду я маё зялёнае святло запалілася УЙ, БЛІН! (Экзістэнцыйная кулінарыя) Наш першы камяк атрымаўся блінам. Нам дзякуй сказалі, далі медалі нам. Ды толькі не ўцяміць нікому ніяк, што быў нашай мэтай не блін, а камяк. У снах і фантазіях марылі мы жыццёвае цеста скатаць у камы, ды толькі рэальнасць вяртае ізноў з краіны камоў у краіну бліноў. Ты мысліў аб’ёмна? Дык мыслі пляската! Сусвет спасцігай, не выходзячы з хаты! Не будзе трактатаў, кантатаў, хітоў! З арбіты Зямля ляжа зноў на кітоў! Нас строяць у шэрагі, кормяць блінамі, ды ведаем цвёрда, што праўда за намі! Паставім, што ёсць у нас, хутка на кон – каціся, жыццё, пад адхон камяком! * * * Далёка на поўдні расце незвычайны плод. Ён сокам сваім наталяе край пнёў і балот. З гэтага плоду вараць чароўны напой. Вып’еш яго – і станеш самім сабой. Я спрабаваў разводзіць той плод пад акном. За гэта мяне ледзь-ледзь не адвезлі ў дурдом. Са мной правёў гутарку той, хто забараняе плады, сказаў: “Не для нашай глебы твае сады!” Але, нягледзячы на забароны, спёку й мароз, плод экзатычны рос, рос і нарэшце ўзрос. Я згатаваў напой і наліў тым, каго я любіў. Яны яго выпілі ўвесь, а я толькі крыху прыгубіў. * * * Мяне зняволіў Цар Кашчэй, калі я йшоў у партызаны. Сямнаццаць дзён і пяць начэй я гніў, да дрэва прывязаны. Ды поўня выплыла з-за хмар і зазіхцела над балотам. І знік кудысьці грозны цар, нібы яго і не было там. Цяпер ля вогнішча сяджу, п’ю квас і мірна смажу сала, і больш не плачу, не тужу. …Мне поўня рукі развязала. * * * Я вушамі п’ю цішыню, толькі ў шафе шкрабецца мышка. Але мышку я не ганю: я ў яе закахаўся крышку! ГУЛЬНЯ Давай гуляцца ў файную гульню: прысні мяне, а я цябе прысню. І нам у сне сустрэнуцца яны – усе, хто ў гэты момант бачыць сны. Не адступай ад правілаў гульні: прысні мяне, хутчэй мяне прысні! Ды толькі мушу я табе сказаць: ёсць сны, з якіх не вернешся назад. Мяне прысніла сёння шмат народу – відаць, я нейкі завадатар моды. Салдат учора, сёння – генерал, вазьму – і войска выведу ў астрал!!! ДРЭВЫ Дрэвы між сабою размаўляюць водарамі, хоць здаецца, што маўчаць і выглядаюць лодарамі. Пахам радасць разнясецца, пахам боль заглушыцца... Дрэвы цягнуцца да неба, а ў бакі – не рушацца. Нарадзіліся калісьці парасткамі кволымі – абраслі галлём і лісцем, гадавымі коламі. Каранямі ў глебу ўкручаныя моцнымі, трывалымі, між сабой сустрэцца змогуць піламатэр’яламі. Хочацца саскочыць з месца і спасцігнуць Новае. З трэшчыны ў маёй душы цячэ смала сасновая...